ForumMedyczne.edu.pl

Emocje, takie jak stres, lęki, zdenerwowanie, zakochanie, natręctwa, euforia towarzysząca różnym stanom, wpływają na nasze zdrowie – funkcjonowanie układu nerwowego, hormonalnego, pokarmowego, krwionośnego. Najbardziej wrażliwe na działanie stresu są układ krążenia, układ pokarmowy i układ hormonalny, przy czym najczęściej obserwuje się zaburzenia w prawidłowej czynności zewnątrz- lub wewnątrzwydzielniczej układów tkanek i narządów, kurczliwości włókien mięśniowych, przewodnictwa elektrycznego w synapsach nerwowych, objawiające się: 1. Kołataniem serca, 2. Biegunkami, 3. Zaparciami, 4. Bólami brzucha, 5. Zaburzeniem miesiączkowania, 6. Zaburzeniem laktacji, 7. Nadmierną potliwością, 8. Wypadaniem włosów, 9. Utratą apetytu lub wzmożonym apetytem, 10. Wymiotami lub nudnościami, 11. Nasilonym refluksem żołądkowo-przełykowym, 12. Parciem na stolec lub mocz, 13. Zwiększoną częstością oddawania moczu, 14. Nasilonym trądzikiem młodzieńczym, 15. Wzmożoną czynnością gruczołów łojowych, 16. Suchością w jamie ustnej.

Obserwowane objawy nazywamy objawami psychosmatycznymi, a jeżeli prowadzą do zmian organicznych w narządach – chorobami psychosmatycznymi. Do chorób psychosomatycznych można zaliczyć: zawał serca, niektóre przypadki chorób naczyń krwionośnych, otyłość, anoreksję, nadżerkowe zapalenie żołądka – gastritis erosiva, niektóre postaci wrzodów żołądka, dyspepsję czynnościową, zespół jelita drażliwego, arytmię – niektóre postaci, przewlekłe zaparcia nawykowe lub biegunki, wiele chorób może w swojej etopatologii posiadać komponentę psycjosomatyczną – miażdżyca, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, niektóre nowotwory złosliwe. Stres osłabia odporność komórkową nieswoistą przez supresję zdolności fagocytarnej makrofagów i granulocytów obojętnochłonnych, oraz produkcję przeciwciał przez limfocyty, przy czym całkowita ilość leukocytów krążących zwykle nie ulega zmianie, względnie zwiększa się odsetek limfocytów. Stres może prowadzić do nadciśnienia z powodu zwiększonej resorpcji sodu, zwiększonego wydalania potasu, aktywacji układu RAA – renina – angiotensyna-aldosteron. Z kolei stres towarzyszący zakochaniu i euforii może w krótkim okresie wywierać korzystny wpływ na organizm – działać przeciwbólowo i poprawiać nastrój i samopoczucie, przeciwdziałać depresji - przez produkcję endorfin i enkefaliny A, oraz beta-dynorfiny i dopaminy, jednak trwający dłużej może wywierać efekty niekorzystne podobnie jak stres towarzyszący zdanerwowaniu. Lęki aktywują głównie wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny, trwające dłużej wywierają działanie niekorzystne głównie na układ krążenia. Okres od zadziałania stresu do ujawnienia się chorób psychosmatycznych może wynosić od kilku do kilkunastu lat. Ryzyko jest duże zwłaszcza w przebiegu silnych stresów, takich jak śmierć małżonka, dziecka, rozwód czy utrata pracy.

Opisane powyżej objawy i choroby są skutkiem uszkodzenia śródbłonka naczyń włosowatych, zwiększonej przepuszczalności naczyń włosowatych zaopatrujących narządy wewnętrzne, zwiększoną produkcją cytokin i chemokin o działaniu prozapalnym, zwiększoną lub zmniejszoną przepuszczalnością błon śluzowych i wydzielaniem śluzu, osłabieniem układu odpornościowego, niewłaściwą wrażliwością tkanek na hormony – hormonooporność, dotyczy to zwłaszcza leptyny i rezystyny, ogólnym działaniem hormonów peptydowych tkankowych, nieprawidłową stymulacją hormonalno-nerwową zwłaszcza w zakresie wydzielania takich hormonów jak adrenalina, noradrenalina, serotonina, dopamina, CCK, melatonina, dynorfiny, anandamid, enkefaliny, NPY, substancja P, prolaktyna, kortyzol, aromatazy i reduktazy hormonalne.