Słownik medyczny

Tłumaczenie na język polski, oraz interpretacja wyniku.
admin. med.

Tyreoidektomia, tyroidektomia

Post autor: admin. med. »

operacyjne usunięcie całej tarczycy. Stosowane w leczeniu raka tarczycy oraz niezłośliwego wola. Operację przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Do powikłań tyreoidektomii należą w szczególności: krwawienie, uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego i usunięcie przytarczyc. Wycięcie płata, hemityreoidektomia (łac. lobectomia, hemithyreoidectomia) polega na wycięciu płata tarczycy i węziny[1]. Częściowe usunięcie tarczycy z pozostawieniem aktywnych fragmentów gruczołu to strumektomia. Pierwszą tyroidektomię przeprowadził w 1880 r. frankfurcki chirurg Ludwig Rehn.
Wskazania
Głównym wskazaniem do operacji jest wole złośliwe. Po stwierdzeniu raka tarczycy, bądź w przypadku jego podejrzenia, operacja powinna być przeprowadzona jak najszybciej. Jeżeli dodatkowo występuje nadczynność tarczycy (hipertyreoza), należy doprowadzić do normalizacji stężeń hormonów we krwi przy pomocy leków. W przeciwnym razie w trakcie operacji może dojść do przełomu tyreotoksycznego.

Tyreoidektomię stosuje się ponadto w leczeniu woli łagodnych – rozlanych lub guzkowatych – jeżeli częściowe usunięcie tarczycy wiązałoby się z pozostawieniem zmienionej chorobowo tkanki. W takim przypadku często przeprowadza się hemityreoidektomię oraz wycięta zostaje część drugiego płata tarczycy (operacja Dunhilla).
Wskazania szczegółowe

Wskazania szczegółowe do[1]:

częściowego lub subtotalnego wycięcia tarczycy:
wole guzowate (nadczynne i obojętne)
wole miąższowe (nadczynne i obojętne)
zapalenia tarczycy (np. w przebiegu choroby Hashimoto)

wycięcia płata tarczycy:
guz pęcherzykowy w jednym z płatów, jeśli drugi nie jest zmieniony

całkowitego wycięcia tarczycy:
rak tarczycy

prawie całkowitego wycięcia tarczycy:
rozległe zmiany miąższu w przebiegu wola guzowatego

Badania przed zabiegiem

W skład badań ogólnych, poprzedzających każdą operację, wchodzi pomiar ciśnienia tętniczego i tętna, badanie rentgenowskie klatki piersiowej oraz EKG. Wykonuje się również morfologię krwi i badanie krwi pod względem stężenia elektrolitów oraz wskaźniki krzepnięcie krwi, funkcji nerek i poziomu CRP (w celu wykluczenia stanu zapalnego).

Specyficzne badania poprzedzające operację wycięcia wola obejmują: oznaczenie poziomu hormonów tarczycy we krwi oraz ocena ruchomości strun głosowych przez lekarza laryngologa.
Przebieg operacji
Po odsłonięciu przedniej powierzchni tarczycy, węzinę przymocowuje się do przedniej części tchawicy, przecina, a na jej końce zakłada specjalne, hamujące krwawienie zaciski. Następnie stopniowo oddziela się płaty tarczycy od otaczających tkanek i przecina związane z nimi naczynia krwionośne (tętnica tarczowa górna, tętnica tarczowa dolna oraz towarzyszące im żyły). W kolejnym kroku – zwracając szczególną uwagę na nerw krtaniowy wsteczny, do identyfikacji którego najczęściej stosuje się neuromonitoring, oraz na przytarczyce – przecina się tkankę łączną pomiędzy tarczycą i tchawicą a następnie usuwa płaty tarczycy.
Znieczulenie

Standardem przy tyreoidektomii jest stosowanie znieczulenia ogólnego. Na początku lat 70. XX wieku operacja ta była przeprowadzana także z zastosowaniem znieczulenia miejscowego; obawiano się bowiem zatoru powietrznego, który może powstać w przypadku niezauważonego uszkodzenia dużej żyły, a któremu przytomny pacjent może przeciwdziałać. Zagrożenie to zostało wyeliminowane dzięki zastosowaniu nowoczesnej nadciśnieniowej aparatury do oddychania (PEEP).
Ułożenie pacjenta podczas operacji

Podczas operacji pacjent ułożony jest z lekko uniesionym tułowiem (ok. 30º). Głowa jest odchylona do tyłu i ułożona w specjalnym wgłębieniu, tak by szyja była naprężona, a dostęp do tarczycy ułatwiony.
Sposób nacięcia
Standardem jest cięcie kołnierzowe Kochera, czyli poprzeczne, łukowate nacięcie o długości 5–7 cm, prowadzone na wysokości około dwóch grubości palca ponad wcięciem szyjnym mostka. Linię nacięcia zaznacza się na przytomnym jeszcze pacjencie i ze względów kosmetycznych – o ile jest to możliwe – ukrywa się w fałdzie skórnym. Skóra i podskórna tkanka tłuszczowa zostają przecięte i odsunięte od mięśni. Podłużne mięśnie szyi odsuwa się na bok, tak aby ułatwić dostęp do tarczycy. Czasem, w przypadku bardzo powiększonej tarczycy, konieczne jest poprzeczne nacięcie krótkich mięśni podłużnych szyi. W wyjątkowych przypadkach udaje się usunąć tarczycę z wolem zamostkowym, przeprowadzając częściową sternotomię.
Rozszerzenie zabiegu

Jeżeli przed lub w czasie operacji stwierdzono przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych, przeprowadza się radykalną tyreoidektomię oraz operację Jawdyńskiego-Crile'a[2], która polega na usunięciu pięciu grup węzłów chłonnych oraz niektórych struktur anatomicznych szyi, przy czym cięcie kołnierzowe Kochera zostaje rozszerzone (przeprowadza się podłużne cięcie na środku szyi aż do podbródka, które dalej prowadzi się poprzecznie w obydwie strony, w taki sposób, że przypomina ono otwarte drzwi.
Zamykanie rany
Przed zaszyciem rany stosuje się drenaż Redona w celu odprowadzenia krwi i wydzielin. Zamykanie rany następuje w trzech etapach: mięśnie i tkankę podskórną zszywa się samorozpuszczalną nicią chirurgiczną, skórę zszywa się syntetycznymi nićmi jednowłóknowymi. Ze względów kosmetycznych często zakłada się szew śródskórny. Jako alternatywę stosuje się stripy (plastry) lub kleje tkankowe.
Powikłania
Powikłania niespecyficzne

Krwawienia podczas operacji (śródoperacyjne) lub po przeprowadzonej operacji (pooperacyjne) mogą być niebezpiecznie intensywne, ponieważ tarczyca jest bardzo dobrze ukrwiona. W przypadku przewidywanych trudności (nawrót wola) przygotowuje się wcześniej jednostki krwi.

Infekcje i stany zapalne rany występują bardzo rzadko ze względu na dobre ukrwienie, dają się łatwo rozpoznać i nie sprawiają trudności w leczeniu. Mogą prowadzić jednak do powstania szpecących blizn. Ponieważ pacjent szybko odzyskuje zdolność ruchową, rzadko dochodzi do zakrzepicy i zatorowości płucnej.
Powikłania specyficzne
Przecięcie nerwu krtaniowego wstecznego prowadzi do trwałego paraliżu mięśnia głosowego (porażenie nerwu krtaniowego wstecznego) i utrzymującej się chrypki. Powikłanie to występuje po mniej niż 1% operacji tarczycy[1][3].

Uszkodzenie nerwu poprzez zmiażdżenie lub naciągnięcie prowadzi m.in. również do tymczasowego paraliżu, który jest jednak odwracalny i ustępuje samoczynnie, bez konieczności stosowania dodatkowego leczenia. Obustronne porażenie nerwu krtaniowego wstecznego może prowadzić – poprzez zamknięcie szpary głośni wskutek braku napięcia mięśnia głosowego – do całkowitego przesunięcia tchawicy, grożąc uduszeniem. Stanowi to wskazanie do ewentualnej stałej tracheotomii. Z tego powodu dokładne zidentyfikowanie nerwu krtaniowego wstecznego jest wytyczną medyczną, a w jego przeprowadzeniu bardzo pomocny jest neuromonitoring. Bardzo rzadko (ze względu na technikę operacji łatwiej można tego uniknąć) uszkodzeniu ulega nerw krtaniowy górny.

Niezamierzone usunięcie lub uszkodzenie przytarczyc (łac. glandulae parathyroideae), które w wielu przypadkach trudno zidentyfikować, prowadzi do zaburzenia gospodarki wapniowej w surowicy krwi (hipokalcemii, która występuje w 5% przypadków i w ciągu 12 miesięcy ustępuje w 80%[4][5]) i związanej z nim tężyczki, którą z reguły łatwo leczyć, podając wapń (w dawce 1,5–3,0 g/d[5]) i witaminę D[1]. Trwała niedoczynność przytarczyc występuje po mniej niż 1–2%[3] operacji tarczycy, a niedoczynność przejściowa po 1–5%[1]. Usunięte lub pozbawione ukrwienia przytarczyce można retransplantować – rozdrobnione zaszywa się w mięśniu. Jeżeli przewiduje się konieczność naświetlań, np. w przypadku anaplastycznego guza tarczycy, możliwe jest także profilaktyczne wycięcie przytarczyc i ich retransplantacja w miejsce oddalone od obszaru naświetlanego (np. do mięśnia przedramienia).

Ryzyko poważnych powikłań w przypadku guza tarczycy zależne jest przede wszystkim od jego położenia i wielkości, w związku z czym niemożliwe jest opisanie go za pomocą wiarygodnych statystyk.
Kontrola i pielęgnacja pooperacyjna

Ruchliwość wiązadeł głosowych sprawdza się laryngoskopem bezpośrednio przy wybudzeniu z narkozy, albo przez zbadanie fonacji (w tym wypadku pacjentowi każe się mówić), w celu natychmiastowego rozpoznania porażenia nerwu krtaniowego. W przypadku jego wystąpienia należy uważnie obserwować oddech pacjenta.

W ciągu 24 godzin po operacji oznacza się poziom wapnia we krwi[5]. Jego niski poziom wskazuje na niedoczynność przytarczyc i w razie potrzeby trzeba podawać go pacjentowi.

W niejasnych przypadkach do odróżnienia krwiaka od zwykłego pooperacyjnego obrzęku służy ultrasonografia.

Pacjent, u którego nie wystąpiły żadne powikłania, może już wieczorem po operacji wstać z łóżka i przyjmować płyny. Następnego dnia po operacji może normalnie jeść, a jego mobilność nie jest ograniczona. Zazwyczaj nie trzeba podawać pacjentowi dużych ilości leków przeciwbólowych. Tylko w przypadkach, w których z powodu wielkości wola mięśnie szyi musiały zostać przecięte w poprzek, przez 10 do 15 dni po operacji odradza się gwałtownych ruchów głowy.

Po tyreoidektomii połączonej z operacją Jawdyńskiego-Crile’a problemy z ruchomością i nasilenie bólu zależą od ilości wyciętych węzłów chłonnych i, co za tym idzie, ubytków w mięśniach, tkance łącznej i naczyniach krwionośnych. W tej sytuacji konieczne może być dłuższe podtrzymanie mięśni szyi, np. przy pomocy kołnierza ortopedycznego.

Usunięcie drenów następuje drugiego, opuszczenie szpitala najwcześniej trzeciego, a zazwyczaj czwartego lub piątego dnia po operacji. Szwy usuwa się po tygodniu. Powstała blizna jest widoczna przez pierwsze osiem do dwunastu tygodni, i dopiero po tym czasie przyjmuje ona swoją właściwą szerokość i barwę. W idealnym przypadku udaje się otrzymać tylko delikatną, ledwie zauważalną kreskę na skórze. Rozmiar powstałej blizny jest jednak u każdego pacjenta inny. Po operacji Jawdyńskiego-Crile’a z zastosowaniem rozszerzonego cięcia Kochera powstała blizna jest większa.

Kontrola pooperacyjna polega na regularnym sprawdzaniu poziomu TSH. Poza przypadkiem, gdy rak tarczycy został całkowicie usunięty, regularnie przeprowadza się terapię radiojodem (RJT), czyli radioaktywnym jodem-131[6]. W ramach tej terapii wykonuje się scyntygrafię, która informuje o kompletności tyreoidektomii i pokazuje ewentualnie niewykryte przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych. Terapia radiojodem jest niezawodna w zwalczaniu małych pozostałości guza albo przerzutów nowotworowych do węzłów chłonnych, prowadzi do farmakologicznej, radioizotopowej resekcji[7]. Nie działa ona jednak na guzy niegromadzące jodu, np. rak anaplastyczny albo rdzeniasty tarczycy. Sukces terapii radiojodem dokumentuje się trzy miesiące później przez wykonanie kolejnej scyntygrafii.

Kontrole USG z początku wykonuje się często (co trzy miesiące), natomiast kontrole scyntygraficzne co rok.

Zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu spowodowane usunięciem tarczycy wyrównuje się, stosując hormonalną terapię zastępczą, podając doustnie tyroksynę (T4). Dawkę ustala się określając wartość TSH w organizmie, która w przypadku raka tarczycy powinna wynosić między 0,05 a 0,1 mU/l. W przypadku łagodnych zachorowań zaleca się utrzymanie poziomu TSH wynoszącego od 0,4 do 0,9 mU/I przy dawce początkowej 1 μg tyroksyny na każdy kilogram wagi pacjenta[8].
admin. med.

Adenotomia zabieg laryngologiczny usunięcia (ścięcia) przero

Post autor: admin. med. »

Adenotomia – chirurgiczny zabieg laryngologiczny polegający na usunięciu (ścięciu) przerośniętego migdałka gardłowego. Zabieg przeprowadza się głównie u dzieci powyżej 3 roku życia, ze względu na samoistną inwolucję migdałka gardłowego u dorosłych.

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Znieczulenie ogólne jest preferowaną obecnie metodą. Znieczulenie ogólne umożliwia lepszy wgląd w pole operacyjne oraz kontrolę krwawienia, ogranicza również stres operowanego dziecka, zapobiega aspiracji krwi oraz fragmentów usuniętej tkanki do dróg oddechowych.

Typową metodą operacji jest ścięcie przerośniętego migdałka gardłowego adenotomem. Krwawienie zwykle ustępuje samoistnie.
Wskazania

patologiczny przerost migdałka gardłowego:
utrudnione oddychanie przez nos
nawracające infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych
chrapanie
zespół bezdechów sennych
wysiękowe zapalenie ucha środkowego

Przeciwwskazania

ostra infekcja dróg oddechowych
rozszczep podniebienia
podśluzówkowy rozszczep podniebienia, o którym świadczyć może rozdwojenie języczka (przeciwwskazanie względne)
wiek poniżej 3 roku życia
ciężka skaza krwotoczna

Etapy zabiegu

założenie automatycznego rozwieracza Whiteheada
uciśnięcie szpatułką nasady języka
palpacyjna lub przy pomocy lusterka ocena wielkości migdałka
wprowadzenie do jamy ustnej adenotomu dobranego rozmiarem do wielkości części nosowej gardła
oparcie zakończenia adenotomu o nozdrza tylne
przyciśnięcie adenotomu do stropu nosogardła tak aby w jego otworze znalazł się migdałek gardłowy
ścięcie migdałka
w przypadku pozostawienia resztek migdałka, usunięcie ich zwykle mniejszym adenotomem
wprowadzenie do nosogardła tamponu z gazy i uciśnięcie nim miejsca po ściętym migdałku przez 1-2 minuty

Postępowanie pooperacyjne

stała opieka szpitalna przez minimum 24 godziny
kontrola ewentualnego krwawienia:
ocena tylnej ściany gardła
kontrola odpluwanej śliny
w dniu zabiegu po około 8 godzinach można podawać letnią lub zimną wodę do picia
w następnych dniach lekkostrawną dietę
zwykle nie stosuje się osłony antybiotykowej

Powikłania

krwawienie – zwykle świadczy o pozostawieniu resztek migdałka
niewydolność zwarcia podniebienno-gardłowego, która może objawiać się przejściowym lub trwałym nosowaniem otwartym
uraz chirurgiczny podniebienia miękkiego, języczka, okolicy ujścia gardłowego trąbek słuchowych
odma (bardzo rzadko)
bliznowate zmiany zwężające część nosową gardła

Lody a adenotomia

Podawanie lodów czy innych zimnych produktów np. jogurty po adenotomii może działać ochronnie ze względu na fakt, iż zimne produkty zwężają naczynia krwionośne i mogą chronić tym samym przed ewentualnym pooperacyjnym krwawieniem.
admin. med.

Hirudoterapia leczenie pijawkami

Post autor: admin. med. »

Hirudoterapia (łac. hirudo – pijawka) – metoda leczenia z wykorzystaniem niektórych gatunków pijawek, znana człowiekowi od początków cywilizacji.
Historia

Pierwsze odnotowane przypadki jej stosowania znane są z malowideł ściennych starożytnego Egiptu pochodzących z okresu XVIII dynastii (1550–1292 p.n.e.)[1]. Autorem pierwszych pisanych źródeł informacji o medycznym stosowaniu pijawek jest Nikander (II wiek p.n.e.) Od I wieku naszej ery pojawiało się coraz więcej źródeł pisanych, w tym pisma chińskie oraz literatura sanskrycka, perska i arabska. W tym okresie Rzymianie nadali pijawkom nazwę "hirudo"[1], przez Karola Linneusza przyjętą za nazwę jednego z rodzajów pijawek (Hirudo Linnaeus, 1758). Pliniusz Starszy napisał, że pijawki wysysają krew i są użyteczne na "bóle reumatyczne i wszelkiego rodzaju dolegliwości i gorączki"[1].

Atrakcyjność pijawek zmieniała się w historii medycyny, a obecnie jej znaczenie wzrasta[2][1]. W czerwcu 2004 roku Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) dopuściła pijawki lekarskie (Hirudo medicinalis) do obrotu w medycynie, uznając je za środek leczniczy[3].
Wykorzystywanie hirudoterapii
Pijawki próbuje wykorzystywać się w leczeniu paradontozy, choroby zwyrodnieniowej stawów[4], niepłodności zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, między innymi w przypadku leczenia nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca, ponieważ pijawki wydzielają z gruczołów gardzieli hirudynę, która jest substancją przeciwzakrzepową (antykoagulant)[5][6].

Według zwolenników terapii skaleczenia, oparzenia, ropienie goją się lepiej przy zastosowaniu hirudoterapii. Terapia ta jest też stosowana dla przyspieszenia gojenia po operacjach plastycznych czy przeszczepach skóry[7].
Gatunki pijawek

Do hirudoterapii wykorzystuje się kilkanaście gatunków pijawek, przede wszystkim z rodziny Hirudinidae. Obecnie najczęściej wykorzystuje się do tego celu osobniki hodowane w sterylnych kulturach, choć we wschodniej Europie i w Azji masowo pozyskuje się także dzikie osobniki. Najczęściej wykorzystuje się w praktyce trudne do rozróżnienia przez niespecjalistów 4 gatunki: azjatycko-południowoeuropejski gatunek Hirudo verbana, afrykański Hirudo troctina, azjatycki Hirudo orientalis, a także objętą w wielu krajach, także w Polsce ścisłą ochroną gatunkową pijawkę lekarską (Hirudo medicinalis), która w handlu występuje czasem także pod nieaktualną, synonimiczną nazwą Hirudo officinalis. Dwa spośród tych gatunków: H. medicinalis i H. verbana objęte są przepisami Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) oraz rozporządzeniami Unii Europejskiej regulującymi handel zagrożonymi gatunkami.

Pijawka lekarska to jedyny przedstawiciel tej grupy gatunków występujący naturalnie w Polsce. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową, wymaga ochrony czynnej[8]. Do hirudoterapii używa się przede wszystkim osobników wyhodowanych w warunkach sterylnych kultur, co jest również podyktowane względami higienicznymi. Większość pijawek stosowanych w polskiej hirudoterapii to przedstawiciele gatunków obcych dla krajowej fauny
admin. med.

Cytomegalowirus

Post autor: admin. med. »

Cytomegalowirus (CMV, HCMV) – zwyczajowa nazwa należącego do podrodziny Betaherpesvirinae herpeswirusa HHV-5 (human herpesvirus-5)[1]. Nazwą tą określa się też niektóre inne wirusy z podrodziny Betaherpesvirinae nieatakujące ludzi.

CMV atakuje zwłaszcza gruczoły ślinowe, a także może być wyniszczający lub nawet śmiertelny dla płodów. Infekcja CMV może być zagrożeniem dla życia ludzi o upośledzonej odporności (przykładowo osób z AIDS lub biorców przeszczepów)[1]. Wirusy CMV można znaleźć u wielu gatunków ssaków i generalnie są one specyficzne tylko dla nich.
ICD-10 B25
B25.0 Cytomegalowirusowe zapalenie płuc (J17.1*)
B25.1 Cytomegalowirusowe zapalenie wątroby (K77.0*)
B25.2 Cytomegalowirusowe zapalenie trzustki (K87.1*)
B25.8 Inne choroby wywołane przez wirusa cytomegalii
B25.9 Choroba wywołana przez wirusa cytomegalii, nieokreślona
Gatunki

Cytomegalowirusami nazywane są[potrzebne źródło]:

Cercopithecine herpesvirus 5 (CeHV-5) – cytomegalowirus afrykańskiej zielonej małpy
Cercopithecine herpesvirus 8 (CeHV-8) – cytomegalowirus rezusów
Human herpesvirus 5 (HHV-5) – ludzki cytomegalowirus
Pongine herpesvirus 4 (PoHV-4) – cytomegalowirus orangutanów

Gatunki poddane pod dyskusję[potrzebne źródło]:

Aotine herpesvirus 1 (AoHV-1)
Aotine herpesvirus 3 (AoHV-3).

Ogólne informacje

Cytomegalowirus (CMV) występuje powszechnie na wszystkich szerokościach geograficznych, wśród wszystkich grup socjoekonomicznych - w USA przykładowo zakażonych jest 50-85% ludzi w wieku 40 lat. CMV jest także wirusem najczęściej przenoszonym na płód. Infekcja CMV występuje częściej w krajach rozwijających się oraz na obszarach o obniżonych warunkach socjoekonomicznych. U większości zdrowych ludzi, którzy ulegają zakażeniu CMV po urodzeniu, występują łagodne objawy, i nie rozwijają się powikłania. Niektóre osoby z przebiegiem objawowym zakażenia doświadczają zakaźnej mononukleozy z przedłużoną gorączką oraz łagodnego zapalenia wątroby (hepatitis). Bardzo obolałe gardło jest także powszechne. Gdy człowiek raz przejdzie zakażenie, wirus pozostaje żywy w organizmie, ale zazwyczaj w uśpieniu do końca życia. Nawrót choroby jest rzadki, chyba że układ odpornościowy nosiciela ulegnie supresji pod wpływem terapii lekowej lub choroby. Z tego powodu dla ogromnej większości ludzi zakażenie CMV nie jest poważnym problemem.

Zakażenie CMV jest jednakże ważne dla pewnych grup ryzyka: (1) płód w czasie ciąży, (2) osoby pracujace z dziećmi (3) osoby z upośledzoną lub obniżoną odpornością, tacy jak zakażeni wirusem HIV i biorcy narządów.

W wyniku działania wirusa apoptoza komórki nosiciela zostaje zahamowana i dochodzi do masywnego powiększenia tejże komórki (stąd nazwa wirusa).
Charakterystyka wirusa

CMV jest członkiem rodziny herpes, do której należą również wirusy herpes simplex1 i 2, ospy wietrznej-półpaśca, Epsteina-Barr (który wywołuje mononukleozę zakaźną). Wszystkie te wirusy posiadają zdolność do pozostawania w organizmie w stanie latentnym przez bardzo długi czas.

Początkowe zakażenie CMV, które może dawać niewiele objawów, zazwyczaj pociąga za sobą przedłużone, bezobjawowe zakażenie, w czasie którego wirus przebywa w komórkach nie czyniąc wykrywalnych uszkodzeń czy klinicznych symptomów choroby. Poważne osłabienie układu immunologicznego organizmu przez stosowane leki lub choroby (zobacz poniżej) może reaktywować wirusa ze stanu latentnego lub uśpionego.

Cytomegalowirus może się rozprzestrzeniać w płynach ciała każdej poprzednio zakażone osoby i stąd można go znaleźć w moczu, ślinie, spermie, łzach, krwi i mleku kobiecym. Rozprzestrzenianie się wirusa może mieć miejsce z przerwami, bez jakichkolwiek wykrywalnych oznak i bez występujących objawów.

W rezultacie starań o stworzenie szczepionki z atenuowanym CMV, wydzielono dwie klasy tego wirusa. Klinicznie wyizolowana klasa zawiera wirusy zdobyte od pacjentów i reprezentuje dziki typ genomu wiralnego, podczas gdy laboratoryjne szczepy były intensywnie hodowane w warunkach laboratoryjnych i typowo zawierają liczne skumulowane mutacje.

Cytomegalowirus (CMV) oddziałuje na produkcję czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego VEGF (vascular endothelial growth factor), białka sygnalizacyjnego, które bierze udział w angiogenezie. Wysiękowe zwyrodnienie plamki żółtej oka wywołane jest zakażeniem oczu cytomegalowirusem.
Zakażenie płodu i noworodków

Osobny artykuł: choroba wtrętowa.

Wirus jest główną przyczyną wrodzonych zakażeń noworodków, a także najczęstszą zakaźną przyczyną upośledzeń umysłowych, głuchoty i wielu innych wad rozwojowych[2].

Szacuje się, że zakażenie wirusem CMV dotyczy 1% noworodków. Mogą one ulec zakażeniu różnymi drogami:

Przez łożysko (zakażenie wrodzone) u matek, które uległy zakażeniu przed porodem
Po przetoczeniu noworodkowi krwi zakażonej wirusem CMV
Przez kontakt z kanałem rodnym zakażonej matki w czasie porodu (zakażenie okołoporodowe)
Po urodzeniu, wraz z mlekiem matki.

Do powikłań zakażenia noworodków wirusem CMV, które mogą się ewentualnie rozwinąć, należą: uogólnione zakażenie (czasami śmiertelne) z powiększeniem wątroby i śledziony (hepatosplenomegalia) i żółtaczką, trombocytopenia, niedokrwistość hemolityczna, wysypka, utrata słuchu, zapalenie naczyniówki i siatkówki, a także zanik nerwu wzrokowego (w wyniku czego może dojść do osłabienia widzenia), zapalenie wątroby, płuc, opóźnienie umysłowe różnego stopnia, problemy z równowagą, mikrocefalia, zwapnienia okołokomorowe, wylewy wewnątrzczaszkowe.
Pacjenci z obniżoną odpornością

Pierwotne (albo inaczej pierwsze) zakażenie wirusem cytomegalii u osób z obniżoną odpornością może spowodować chorobę o poważnym przebiegu. Największym jednak problemem jest reaktywacja zakażenia latentnego.

U pacjentów z supresją układu odpornościowego choroba wywołana przez CMV może mieć znacznie agresywniejszy przebieg. Cytomegalowirusowe zapalenie wątroby może spowodować piorunującą niewydolność wątroby. Specyficzne jednostki chorobowe u takich ludzi, to: cytomegalowirusowe zapalenie siatkówki (retinitis charakteryzujące się obrazem ciasta do pizzy w oftalmoskopii), jagodówki, wątroby oraz cytomegalowirusowe zapalenie jelita grubego (colitis).

Zakażenie CMV jest główną przyczyną śmierci u pacjentów z obniżoną odpornością, wliczając tu biorców przeszczepów, osób poddawanych hemodializie, osób z chorobą nowotworową, pacjentów z zastosowaną terapią immunosupresyjną oraz zakażonych HIV. Z powodu tego ryzyka wystawienie pacjentów z obniżoną odpornością na zewnętrzne źródła cytomegalowirusa powinno być zminimalizowane. Gdy tylko to możliwe, pacjenci bez zakażenia CMV powinni otrzymywać narządy lub krew, które są wolne od tego wirusa.

Pacjenci bez infekcji CMV, którzy otrzymują przeszczepiane narządy od dawców zakażonych CMV, powinni otrzymywać profilaktyczną terapię z walgancyklowirem (najlepiej) lub gancyklowirem i wymagają regularnego monitorowania serologicznego dla wykrycia podnoszącego się miana przeciwciał dla CMV, które powinno być leczone możliwie najwcześniej dla zapobieżenia rozwinięcia się zakażenia zagrażającego życiu.
Leczenie

Żadne konkretne leczenie nie jest ogólnie wymagane na zakażenie CMV u pacjentów z normalną odpornością, ponieważ organizm sam potrafi sobie poradzić z takim zakażeniem. Obecnie ocenia się możliwość zastosowania leczenia przeciwwirusowego u noworodków.

Leczenie gancyklowirem stosuje się u pacjentów z obniżoną odpornością, u których choroba jest związana z narządem wzroku lub zagraża życiu. Walgancyklowir (prolek gancyklowiru) jest lekiem przeciwwirusowym, który także działa skutecznie i jest przyjmowany doustnie. Foskarnet może być podawany pacjentom z CMV opornym na gancyklowir, chociaż jest gorzej tolerowany niż gancyklowir.

Szczepionki są nadal w stadium badań i opracowywania.
admin. med.

Perikardiocenteza

Post autor: admin. med. »

Zabieg mający na celu ewakuację płynu znajdującego się w worku osierdziowym poprzez jego nakłucie i odbarczenie, a przez to obniżenie ciśnienia osierdziowego. Perikardiocenteza jest zabiegiem ratującym życie pacjentom z tamponadą serca. Jedynym wyjątkiem jest tamponada spowodowana rozwarstwieniem aorty, w której perikardiocenteza jest przeciwwskazana, a konieczna jest pilna interwencja kardiochirurgiczna.
admin. med.

Torakoskopia czyli wziernikowanie jamy opłucnej

Post autor: admin. med. »

Torakoskopia czyli wziernikowanie jamy opłucnej. Jest to zabieg diagnostyczny wykonywany rutynowo w różnych chorobach płuc i opłucnej np. w nawracającym płynie, w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej lub w przypadkach diagnostyki zmian śródpmiąższowych płuc

Zabieg wykonujemy w znieczuleniu ogólnym, chociaż u wybranych chorych można wykonać go w znieczuleniu miejscowym. Polega on na wprowadzeniu instrumentu optycznego (torakoskopu lub kamery) do jamy opłucnej przez małe nacięcie z boku klatki piersiowej. Po ocenie i znalezieniu i znalezieniu zmian chorobowych przez kolejne, jedno lub dwa nacięcia wprowadza się narzędzia, przy pomocy których można pobrać wycinki z opłucnej, węzłów chłonnych lub nawet fragment płuca do badania mikroskopowego. Podczas zabiegu możemy tez ocenić możliwości techniczne ewentualnej operacji leczniczej. Po zabiegu pozostawia się na okres jednego do kilku dni dren aby odessać powietrze i zbierający się płyn doprowadzając do pełnego rozprężenia płuca. W dobie postępu i przy zastosowaniu techniki video coraz częściej zabieg ten ma również charakter operacji leczniczej. Możemy już wyciąć tą drogą całą zmianę chorobową lub podać środki powodujące obliterację (zarośnięcie) jamy opłucnej skutecznie chroniąc przed nawrotem płynu

Zabieg obarczony jest niskim odsetkiem powikłań śródoperacyjnych. Jednak warunki anatomiczne np. liczne zrosty, krwawienie ze skaleczonego naczynia lub miąższu płuca mogą zmusić operatora do wykonania torakotomii czyli otwarcia klatki piersiowej.
admin. med.

Mediastinoskopia czyli wziernikowanie śródpiersia

Post autor: admin. med. »

Mediastinoskopia czyli wziernikowanie śródpiersia. Jest zabiegiem diagnostycznym wykonywanym w różnych jednostkach chorobowych przebiegających z powiększeniem węzłów chłonnych zlokalizowanych w śródpiersiu, wzdłuż tchawicy.
mediastynoskopia.jpg
mediastynoskopia.jpg (49.45 KiB) Przejrzano 3238 razy
Zabiegiem wykonujemy w znieczuleniu ogólnym. Przez niewielkie cięcie na szyi, tuż nad mostkiem operator dochodzi do tchawicy, a następnie wzdłuż niej wprowadza mediastinoskop. Jest to wziernik w kształcie rurki ze źródłem światła na końcu. Przez ten wziernik można pobrać wycinki ze zmian patologicznych, głownie powiększonych węzłów chłonnych.

Zabieg obarczony jest bardzo małym odsetkiem powikłań. Z uwagi na przebiegające przez śródpiersie duże naczynia krwionośne może sporadycznie dojść do krwawienia lub odmy opłucnowej. Niezmiernie rzadko jednak wymagają one innej interwencji chirurgicznej
admin. med.

Mediastinotomia przymostkowa

Post autor: admin. med. »

Mediastinotomia przymostkowa (parasternalna) jest zabiegiem diagnostycznym wykonywanym celem pobrania wycinków ze zmian zlokalizowanych w przednim śródpiersiu. inwazyjna

Zabieg wykonujemy w znieczuleniu ogólnym. Polega on na wykonaniu krótkiego nacięcia wzdłuż lub prostopadle do brzegu mostka, na wysokości drugiego i trzeciego żebra.. Czasem konieczne jest wycięcie fragmentu chrząstki żebrowej. Po uwidzoczneniu zmiany chorobowej możemy pobrać wycinki do badania mikroskopowego

W zależności od indywidualnej budowy anatomicznej czasem zachodzi potrzeba pozostawienia na jeden lub kilka dni drenu w jamie opłucnej aby odessać powietrze i zbierający się płyn doprowadzając do pełnego rozprężenia płuca.
admin. med.

Torakotomia zwiadowcza

Post autor: admin. med. »

Diagnostyczne otwarcie klatki piersiowej jest obecnie coraz rzadziej stosowane. Jednak w przypadkach, w których, z uwagi na lokalizacje zmian chorobowych lub warunki anatomiczne nie można postawić rozpoznania na drodze badań małoinwazyjnych musimy pobrać materiał do badania mikroskopowego na torakotomii.
Czasami, po śródoperacyjnej ocenie ogniska chorobowego i uzyskaniu rozpoznania zabieg ten może być kontynuowany jako operacja lecznicza polegająca na wycięciu zmiany patologicznej w całości.

Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym. W zależności od lokalizacji zmiany chorobowej oraz możemy wykonać cięcie przednie lub z boku klatki piersiowej i przez poszerzoną przestrzeń międzyżebrową dotrzeć do guza, powiększonych węzłów chłonnych lub miąższu płuca. Coraz częściej aby ograniczyć wielkość cięcia chirurgicznego metodę tą łączymy z torakoskopią i po wprowadzeniu kamery wykonujemy małe cięcie, przez które możemy wykonać badani palpacyjnie ręką i wprowadzić narzędzia do pobrania próbek. Po zabiegu, w celu rozprężenia się płuca, w jamie opłucnej pozostawiamy dren. Okres drenażu uzależniony jest od rozległości i miejsca pobrania wycinków oraz choroby podstawowej.

Z uwagi na dobry wgląd w miejsce operacji metoda ta jest obarczona niewielką liczba powikłań śródoperacyjnych. Niedogodności pojawiają się raczej po zabiegu i są związane z bólem pooperacyjnym oraz znieczuleniem ogólnym.
admin. med.

Rinosporydioza

Post autor: admin. med. »

Rinosporydioza - przewlekła choroba ziarninowa błony śluzowe nosogardła
Rinosporydioza – rzadka, przewlekła choroba ziarninowa błony śluzowej wywoływana przez Rhinosporidium seeberi, występująca głównie w Indiach i na Cejlonie.
Rhinosporidiosis.jpg
Rhinosporidiosis.jpg (7.15 KiB) Przejrzano 3237 razy
Rinosporydioza języka.
Etiologia

Do zakażenia Rhinosporidium seeberi dochodzi w wyniku wtargnięcia patogenu w uszkodzoną błonę śluzową, prawdopodobnie w środowisku wodnym.

Rhinosporidium seeberi zaliczano tradycyjnie do grzybów, ale analiza genetyczna rRNA umiejscowiła systematycznie patogen w Mesomycetozoea.
Objawy

Rinosporydioza przebiega z miejscowym odczynem zapalnym i wytwarzaniem zmian rozrostowych w postaci polipów błony śluzowej w miejscu inwazji patogenu (nosogardło, spojówki oka oraz aparat łzowy; rzadziej ucho zewnętrzne, skóra i tkanka podskórna, narządy płciowe, odbytnica). Na powierzchni polipów można dostrzec białawe pola – miejsca martwicy i bliznowacenia.

Zmiany nie są bolesne. Do szerzenia się choroby dochodzi wyjątkowo.
Diagnostyka

Diagnostyka polega na wykryciu obecności patogenu w badaniu mikroskopowym. Posiewy są ujemne.
Leczenie

Farmakoterapia jest nieskuteczna. Stosuje się leczenie zabiegowe (np. elektrokoagulacja zmian).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post