Resuscytacja według wytycznych ERC Część VI: opieka poresuscytacyjna

Schorzenia i wady układ krążenia, układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienie tętnicze, choroby tętnic i żył
admin. med.

Resuscytacja według wytycznych ERC Część VI: opieka poresuscytacyjna

Post autor: admin. med. »

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa według wytycznych European Resuscitation Council 2015. Część VI: opieka poresuscytacyjna
15.09.2016
Na podstawie: J.P. Nolan, J. Soar, A. Cariou i wsp.: European Resuscitation Council and European Society of Intensive Care Medicine guidelines for post-resuscitation care 2015: section 5 of the European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015
dr n. med. Miłosz Jankowski1, dr n. med. Grzegorz Cebula2
1 II Katedra Chorób Wewnętrznych im. prof. Andrzeja Szczeklika, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie, 2 Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
Resuscitation, 2015; 95: 148–201. Intensive Care Med., 2015; 41: 2039–2056

Jak cytować: Jankowski M., Cebula G.: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa według wytycznych European Resuscitation Council 2015: część VI: opieka poresuscytacyjna. Med. Prakt., 2016; 4: 16–35

Skróty: EAPCI (European Association of Percutaneous Coronary Interventions) – Europejskie Stowarzyszenie Przezskórnych Interwencji Wieńcowych, ERC (European Resuscitation Council) – Europejska Rada Resuscytacji, ESICM (European Society of Intensive Care Medicine) – Europejskie Towarzystwo Intensywnej Terapii, FPR (false positive rate) – częstość wyników fałszywie dodatnich, GCS – skala śpiączki Glasgow, ICD (implantable cardioverter defibrillator) – wszczepialny kardiowerter-defibrylator, ILCOR (International Liaison Committee on Resuscitation) – Międzynarodowy Komitet Łącznikowy ds. Resuscytacji, MR – rezonans magnetyczny, NSE (neuron-specific enolase) – enolaza swoista dla neurocytów, PCAS (post-cardiac arrest syndrome) – zespół po zatrzymaniu krążenia, PCI (percutaneous coronary interventions) – przezskórne interwencje wieńcowe, pVT (pulseless ventricular tachycardia) – częstoskurcz komorowy bez tętna, RKO – resuscytacja krążeniowo-oddechowa, ROSC (return of spontaneous circulation) – powrót samoistnego krążenia, SpO2 – wysycenie tlenem hemoglobiny krwi tętniczej (zmierzone pulsoksymetrem), SSEP (somatosensoric evoked potentials) – somatosensoryczne potencjały wywołane, TK – tomografia komputerowa, TTM (targeted temperature management) – terapeutyczne obniżanie temperatury ciała, VF (ventricular fibrillation) – migotanie komór, ZK – zatrzymanie krążenia

Zapamiętaj

Chorych z prawdopodobnie sercową przyczyną zatrzymania krążenia (ZK) kieruje się do koronarografii i przezskórnych interwencji wieńcowych (zalecenie u chorych z uniesieniem ST w EKG, u pozostałych do rozważenia).
U nieprzytomnych chorych po przywróceniu samoistnego krążenia należy utrzymywać temperaturę ciała 32–36°C przez ≥24 godziny (zalecenie u chorych po pozaszpitalnym migotaniu komór [VF]/częstoskurczu komorowym bez tętna [pVT], sugestia u pozostałych).
Rokowanie u nieprzytomnych chorych po resuscytacji krążeniowo-oddechowej należy określać na podstawie wielu parametrów, uwzględniając czas niezbędny do ustąpienia zaburzeń neurologicznych i działania leków stosowanych do analgosedacji, oraz w razie potrzeby powtarzać ocenę.
Dalsza opieka nad chorymi po ZK powinna być zorganizowana w sposób usystematyzowany i uwzględniać ocenę pod kątem zaburzeń czynności poznawczych i zaburzeń emocjonalnych (tzn. depresji, lęku, zespołu stresu pourazowego), a także właściwe informowanie chorych i ich bliskich o możliwych problemach związanych z przebytym ZK oraz ich rozwiązaniach.

Wprowadzenie

W artykule przedstawiono najważniejsze informacje z opracowanych przez Europejską Radę Resuscytacji (ERC) i Europejskie Towarzystwo Intensywnej Terapii (ESICM) i ogłoszonych w październiku 2015 roku wytycznych postępowania u chorych po resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) i przywróceniu samoistnego krążenia (ROSC), które uzupełniono praktycznymi informacjami dotyczącymi warunków polskich.

Stosunkowo niewielu (15–46%) chorych po pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia (ZK) i ROSC szybko odzyskuje przytomność. Wpływ na to mają czas do zauważenia ZK, wezwania pomocy i podjęcia RKO, podejmowanie RKO przez świadków ZK, czas do wykonania defibrylacji i czas trwania RKO. Wielu chorych po ROSC wymaga podtrzymywania czynności narządów i opieki, początkowo najczęściej na oddziałach zapewniających intensywny nadzór (oddział ratunkowy, intensywnej terapii, intensywnej opieki kardiologicznej, intensywnego nadzoru). Takie postępowanie ma wpływ na ostateczny wynik leczenia, a zwłaszcza na rokowanie neurologiczne. Odsetek chorych przyjmowanych w śpiączce po pozaszpitalnym ZK, którzy przeżyli do wypisu ze szpitala, zależy od przyczyny ZK oraz organizacji i jakości opieki (może sięgać nawet 40–50%, w Polsce maks. ok. 25%). U wielu chorych mimo ostatecznie dobrego wyniku neurologicznego występują łagodne zaburzenia poznawcze.

Złożone procesy patofizjologiczne, które towarzyszą ogólnoustrojowemu niedokrwieniu podczas ZK, a następnie reperfuzji po ROSC, określa się terminem zespół po zatrzymaniu krążenia (PCAS; syn. zespół poresuscytacyjny). Na obraz PCAS składają się cechy uszkodzenia mózgu, zaburzeń czynności mięśnia sercowego oraz ogólnoustrojowej odpowiedzi na niedokrwienie i reperfuzję; wpływ mają także choroby przyczyniające się do wystąpienia ZK. Nasilenie objawów PCAS zależy od przyczyny i czasu trwania ZK. Zespół ten może nie występować, gdy ZK jest krótkie.

Zaburzenia krążeniowe są przyczyną większości zgonów w ciągu pierwszych 3 dni po ROSC i w tym okresie często występują, ale później nierzadko się zmniejszają, niemniej powrót do stanu prawidłowego może nie nastąpić albo trwać dłużej. W późniejszym okresie po ZK za większość zgonów odpowiada uszkodzenie mózgu (⅔ zgonów po pozaszpitalnym ZK i ¼ po szpitalnym ZK; w wielu krajach zgony takie następują często [ok. 50%] po wycofaniu się z podtrzymywania czynności życiowych u chorych, których rokowanie oceniono jako złe). Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN) może się manifestować śpiączką, drgawkami, miokloniami, zaburzeniami czynności poznawczych o różnym nasileniu, a nawet śmiercią mózgu. Nasilać je mogą zaburzenia mikrokrążenia i autoregulacji, hipotensja, hiperkapnia, hipoksemia, hiperoksja, gorączka, hipo- i hiperglikemia oraz drgawki. Niedokrwienie podczas ZK i reperfuzja po ROSC wywierają również wpływ na układ odpornościowy i krzepnięcie krwi, co się przyczynia do dysfunkcji wielonarządowej i sprzyja zakażeniom. Mogą występować zaburzenia takie jak w sepsie: rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe, rozszerzenie naczyń, uszkodzenie śródbłonka i zaburzenia mikrokrążenia.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post