ForumMedyczne.edu.pl

Rola i znaczenie snu- wytyczne American Thoracic Society Statement
W ciągu całego życia przesypiamy średnio 25 lat.

Zaburzenia snu należą do najczęstszych problemów zdrowotnych w społeczeństwie. Większość osób z zaburzeniami snu nie jest jednak objęta leczeniem. Wynika to z niskiej świadomości społecznej na temat znaczenia zdrowego snu dla zdrowia i sprawności psychofizycznej. Niedostateczna realizacja potrzeby snu prowadzi nie tylko do złego samopoczucia i pogorszenia funkcji poznawczych kolejnego dnia, ale - jeśli jest stanem częstym - ma również szereg niekorzystnych następstw zdrowotnych.
Sen - zbyt krótki i zbyt długi

Zbyt długi czas snu (>9 h/d) jest powodem niepokoju, wiąże się ze: zwiększonym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego, udaru mózgu, cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, otyłości. Ważnym czynnikiem pośredniczącym jest tutaj obturacyjny bezdech senny (OBS), który należy brać pod uwagę u każdej osoby zgłaszającej długi czas snu oraz zwiększoną senność w ciągu dnia.
Zbyt krótki czas snu (<6 h/d) i zła jakość snu są z kolei istotnymi czynnikami ryzyka zachorowania na: cukrzycę, zaburzenia metaboliczne, otyłość, nadciśnienie tętnicze, depresję, pogarszają odporność immunologiczną oraz zwiększają ogólny wskaźnik śmiertelności.
Najbardziej powszechnym problemem związanym ze snem we współczesnym społeczeństwie jest przewlekły niedobór snu. Czas poświęcany na sen przez mieszkańców krajów rozwiniętych stale się skraca. W wielu krajach azjatyckich i w Stanach Zjednoczonych średni czas snu zgłaszany przez mieszkańców wynosi mniej niż 7 godzin. Podstawowe zalecenie kierowane do osób dorosłych bez zaburzeń snu jest dotyczy wysypiania sie, czyli by sypiały co najmniej 7 godzin na dobę. Należy jednak pamiętać o tym, że osoby zdrowe, w odróżnieniu od chorych na bezsenność, nie zaniżają, ale zawyżają swój czas snu. Powszechne jest podawanie jako czasu snu średniego czasu spędzanego w łóżku, ale przecież osoba zdrowa wykorzystuje na sen średnio tylko około 90% tego czasu. Zalecenie prowadzenia dziennika snu osobie zgłaszającej nadmierną senność najczęściej wskazuje, że średni czas snu w rzeczywistości jest krótszy niż pierwotnie zgłoszony.

Sen dzieci i nastolatków

Problem niedoboru snu może być bardziej nasilony u dzieci, niż u osób dorosłych. Wynika to ze zwiększonej potrzeby snu u dzieci. U dzieci i nastolatków niedostateczna długość i jakość snu mają bardziej niekorzystne konsekwencje zdrowotne, niż u dorosłych. Dzieci potrzebują znacznie więcej snu. Sen u dzieci pełni w dodatku funkcje związane z prawidłowym rozwojem intelektualnym i emocjonalnym. Niedobór snu lub sen złej jakości powinny być brane pod uwagę u każdego dziecka z następującymi objawami: zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), trudnościami w nauce szkolnej, zaburzeniami regulacji emocji (np. stanami dysforii). Jeśli dziecko budzone jest przez rodziców o godzinie 7 rano, aby zostać zawiezione do przedszkola lub szkoły, to pory chodzenia spać powinny orientacyjne kształtować się następująco: dziecko 5-letnie – 19:30, 6-letnie – 20:00, 7-letnie – 20:15, 8-letnie – 20:30, 9-letnie – 20:45, 10-letnie – 21:00, 11- i 12-letnie – 21:15.
Na niedobór snu najbardziej narażone są nastolatki. Związane jest to z preferowanym przez nastolatków przesunięciem pory snu na godziny późniejsze (często zasypianie następuje dopiero po północy) w połączeniu ze zwiększoną w porównaniu z dorosłymi potrzebą snu. Problem opóźnienia fazy snu u nastolatków dodatkowo nasilany jest przez złą higienę snu: ekspozycję na źródła światła (urządzenia ekranowe), wzmożoną aktywność umysłową (nauka, kontakty z rówieśnikami przez media społecznościowe, gry komputerowe lub wyszukiwanie ciekawych treści w internecie). Korzystanie z jakichkolwiek urządzeń ekranowych w ciągu godziny przed snem zwiększa odsetek nastolatków zgłaszających problemy z zaśnięciem (latencja snu >60 min) z 13 do 52%.
Tab. Zalecana przez ekspertów długość snu dla poszczególnych grup wiekowych

W artykule poruszono kwestię niedoboru snu u dzieci i nastolatków, jednak dotyczy on również seniorów. Osobom starszym trudniej zasnąć ze względu na zmiany hormonalne, drzemki w ciągu dnia, a także choroby i leki. Jednak wpływ na to ma również obniżający się, wraz z wiekiem, poziom melatoniny, czyli hormonu snu.