ForumMedyczne.edu.pl

Szpiczak plazmocytowy – rozpoznanie

Wstępne podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie obecności białka monoklonalnego we krwi i typowych objawów chorobowych, najczęściej przez lekarza rodzinnego, reumatologa, ortopedę, neurologa, lekarza chorób wewnętrznych, nefrologa lub onkologa.

Postawienie ostatecznej diagnozy, ocena zawansowania choroby, określenie czynników rokowniczych, zaplanowanie i prowadzenie leczenia jest zadaniem lekarza hematologa. Diagnostyka jest prowadzona zazwyczaj w Poradni Hematologicznej oraz w ramach hospitalizacji jednodniowej w Oddziale/ Klinice Hematologii i obejmuje badania krwi, badania moczu, zdjęcia rentgenowskie kości (kręgosłupa, czaszki, klatki piersiowej, miednicy, a w razie potrzeby kończyn), badanie szpiku kostnego. W razie wystąpienia powikłań choroby może być niezbędna konsultacja ortopedyczna, neurologiczna, neurochirurgiczna, nefrologiczna.
Postaci kliniczne:

1. Postaci objawowe:

a) Choroba rozsiana w organizmie:

i) szpiczak mnogi wydzielający typu IgG lub IgA – postać najczęstsza, z podwyższonym stężeniem białka całkowitego we krwi i z obecnością typowego białka monoklonalnego IgG albo IgA; rzadko występujące postaci wydzielają inne typy immunoglobulin

ii) szpiczak mnogi typu choroby łańcuchów lekkich – ok. 1/5 chorych – białko monoklonalne typu łańcuchów lekkich może być trudno wykrywalne lub niewidoczne w zwykłych badaniach krwi, dużo białka w moczu, częstsze uszkodzenia nerek

iii) szpiczak mnogi niewydzielający – rzadka postać trudna do diagnostyki z powodu braku białka monoklonalnego we krwi i moczu; typowo obniżone stężenie białka całkowitego we krwi wskutek zahamowania wytwarzania prawidłowych białek odpornościowych

iv) białaczka plazmatycznokomórkowa – rzadka postać choroby z obecnością licznych nowotworowych plazmocytów w rozmazie krwi obwodowej, może się pojawiać w przebiegu innych postaci choroby; przebieg bardziej agresywny niż inne postaci

b) Choroba ograniczona do pojedynczego miejsca

i) pojedynczy guz plazmocytowy kości lub pozakostny, tzw. plazmocytoma (plazmocytoma solitare) – może być obecna niewielka ilość białka monoklonalnego we krwi lub moczu, nie stwierdza się obecności komórek nowotworowych w szpiku i uszkodzeń kości poza obrębem pierwotnego guza; zwykle wykazuje skłonność do uogólnionego zajęcia szpiku w dalszym okresie choroby lub nawrocie

2. Postać bezobjawowa:

a) szpiczak „tlący się” – szpiczak we wczesnym, bezobjawowym stadium klinicznym, odpowiadającym małej ilości komórek nowotworowych; wykrywany zwykle przypadkowo po stwierdzeniu białka monoklonalnego w badaniach krwi lub moczu wykonywanych z innych powodów (np. badania profilaktyczne)
materiał przygotowany przez dr Adama Waltera-Croncka z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie