Mężczyzna z kamicą nerkową

Choroby układu moczowo-płciowego, zaburzenia i potrzeby seksualne.
admin. med.

Mężczyzna z kamicą nerkową

Post autor: admin. med. »

44-letni mężczyzna z kamicą nerkową
Ultrasonografia. 44-letni mężczyzna z kamicą nerkową
08.07.2016
dr hab. n. med. Andrzej Smereczyński, Międzynarodowe Centrum Nowotworów Dziedzicznych, Zakład Genetyki i Patomorfologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Skróty: Jak cytować: Smereczyński A.: Praktyka kliniczna – ultrasonografia: 44-letni mężczyzna z kamicą nerkową. Med. Prakt., 2016; 4: 105–107

44-letni mężczyzna zgłosił się na badanie USG jamy brzusznej w celu kontroli kamicy nerkowej, na którą choruje od ponad 20 lat. W tym czasie wydalił kilka złogów, co zawsze wiązało się z napadem kolki nerkowej. Z tego powodu raz do dróg moczowych po stronie lewej wprowadzono cewnik DJ. Wielokrotnie wykonywano u chorego USG i zawsze stwierdzano kamicę nerkową. Pozostałe narządy jamy brzusznej oceniono jako prawidłowe. W aktualnym badaniu USG stwierdzono w kielichach nerkowych po kilka złogów wielkości 4–7 mm. Ponadto zwrócono uwagę na wygląd trzustki (ryc. 1).

Pytanie
Czy w opisie USG należy zaznaczyć zwiększoną echogeniczność trzustki?
A. tak
B. nie

Ryc. 1

Otłuszczenie trzustki jest nieprawidłowością znaną od dawna i zazwyczaj bagatelizowaną z klinicznego punktu widzenia, ponieważ uważano, że wiąże się przede wszystkim ze starzeniem się organizmu i często towarzyszy otyłości.1,2 Inne obserwacje wydłużyły tę listę o choroby uwarunkowane genetycznie (mukowiscydoza, zespół Shwachmana i Diamonda oraz zespół Johansona i Blizzarda), zapalenia trzustki (zwłaszcza dziedziczne i obturacyjne), zaburzenia metaboliczne i hormonalne (hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia, hiperinsulinemia i hiperkortyzolemia), nadużywanie alkoholu, leki (zwłaszcza hormony kory nadnercza), choroby wątroby i otłuszczenie trzewne.3-10 Ze względu na częste współistnienie otłuszczenia trzustki z zespołem metabolicznym sugeruje się dla tej patologii nazwę niealkoholowa stłuszczeniowa choroba trzustki (non-alcoholic fatty pancreatic disease – NAFPD).11-14 Ponadto istnieją prace wskazujące na zwiększone ryzyko rozwoju raka w otłuszczonej trzustce.15-16

Powyższe dane sugerują, że u części osób otłuszczenie trzustki nie jest stanem błahym i dlatego wymaga odpowiedniego postępowania w celu wyjaśnienia przyczyny tych zmian. Identyfikacja czynników patogenetycznych powinna się przyczynić do wdrożenia przemyślanej strategii prozdrowotnej, a przez to do zahamowania lub odwrócenia niekorzystnych tendencji.

Tomografia komputerowa, a jeszcze bardziej rezonans magnetyczny to optymalne techniki obrazowania lipomatozy trzustki.3-6 Ultrasonografia nie ma takiej skuteczności diagnostycznej. W tej metodzie kluczowym objawem gromadzenia tłuszczu jest hiperechogeniczny wzorzec odbić trzustki. Jednak podobny obraz tego narządu bywa spowodowany włóknieniem lub mieszanym procesem zwanym fibrolipomatozą. W tej ostatniej patologii trzustka zazwyczaj jest powiększona.17

Dotychczas do identyfikacji otłuszczenia trzustki stosowano kilka metod, przyrównując jej echogeniczność z echogenicznością wątroby, miąższu nerki, śledziony i tłuszczu zaotrzewnowego. Wydaje się, że najbardziej zawodne będzie uwzględnienie wyglądu wątroby, która sama często ulega stłuszczeniu. Miąższ nerki też może mieć różną echogeniczność w zależności od toczącego się procesu zapalnego lub stopnia niewydolności tego narządu. Tłuszcz zaotrzewnowy jest często niedostępny obrazowaniu USG u osób z nadwagą i otyłych. Śledzionę wykorzystywano jako narząd do oceny porównawczej w USG endoskopowej.18,19 Ostatnio Jeong i wsp.20 zastosowali ilościową ocenę stopnia otłuszczenia trzustki, używając specjalnego programu komputerowego określającego średnią wartość jasności trzustki i tłuszczu przywątrobowego (dokładnie nadotrzewnowego – między powłokami brzusznymi a wątrobą) i z tych pomiarów uzyskując wskaźnik trzustkowo-przywątrobowy. Nieopublikowane badania własne, porównujące chorych na cukrzycę (n = 208) z grupą kontrolną bez zaburzeń lipidowo-glikemicznych (n = 100), wskazują na prostsze rozwiązanie tego zagadnienia. W ocenie wzorowano się na klasyfikacji stopnia stłuszczenia wątroby opracowanej przez Scatarige’a i wsp.,21 wprowadzając do niej własną modyfikację. Stosując obrazowania w skali szarości po obejrzeniu całej trzustki, oceny stopnia otłuszczenia dokonywano na przekroju poprzecznym trzonu.

Za stopień I otłuszczenia trzustki przyjęto stan, gdy trzon tego narządu uzyskiwał podobną echogeniczność jak tkanka tłuszczowa w okolicy tętnicy krezkowej górnej. Ponadto sam gruczoł nie był powiększony, jego echogeniczność była jednolicie wzmożona, miał gładki zarys brzuszny i dobrze widoczna były żyła śledzionowa i tętnica krezkowa górna oraz przewód trzustkowy (ryc. 1).

Stopień II otłuszczenia charakteryzował się wzmożoną echogenicznością, ale jednocześnie z ciemniejszym tłem grzbietowej części gruczołu (osłabiona transsoniczność), zatarciem zarysów żyły śledzionowej i przewodu trzustkowego oraz z prawie niewidoczną okolicą tętnicy krezkowej górnej. W części przypadków brzuszny zarys gruczołu stawał się falisty, a jego wielkość niekiedy przekraczała górną granicę normy (ryc. 2).

Stopień III otłuszczenia objawiał się tak znacznie upośledzoną transsonicznością gruczołu, że można było uwidocznić tylko jego brzuszny wycinek, najczęściej z wyraźną zewnętrzną undulacją. W tych przypadkach nie można było uwidocznić żyły śledzionowej, okolicy tętnicy krezkowej górnej ani przewodu trzustkowego (ryc. 3 i 4). Niekiedy w II i III stopniu otłuszczenia może się pojawić wzajemne przenikanie się otłuszczonych zrazów trzustki z otaczającym ten gruczoł hipoechogenicznym tłuszczem (interferencja), który nierzadko współistnieje z obrazem hiperechogenicznej trzustki
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post