Antygen (Marker) nowotworowy CA-125

Choroby nowotworowe, ich rozpoznawanie oraz leczenie.
admin. med.

Antygen (Marker) nowotworowy CA-125

Post autor: admin. med. »

Antygen nowotworowy CA-125 jest jednym z markerów nowotworowych, których oznaczanie w surowicy krwi może być pomocne w wykrywaniu i kontroli leczenia różnych rodzajów nowotworów. Antygen CA-125 jest glikoproteiną błon komórkowych, która w zdrowym organizmie jest wytwarzana przez komórki nabłonka jam ciała płodu, a także komórki nabłonka otrzewnej, opłucnej, osierdzia, endometrium, jajowodów i śluzówki szyjki macicy. Bardzo ważne, z diagnostycznego punktu widzenia, jest to, że zdrowe jajniki nie produkują CA-125, natomiast ekspresja i uwalnianie tego antygenu do krwioobiegu jest znaczna w przypadku pojawienia się komórek raka jajnika niewytwarzającego śluzu.
Spis treści:

1. Wartości prawidłowe antygenu CA-125
2. Interpretacja wyników badania antygenu CA-125

1. Wartości prawidłowe antygenu CA-125

Do oznaczenia tego antygenu pobiera się próbkę krwi pacjenta najczęściej z żyły łokciowej. U większości zdrowych kobiet poziom antygenu nowotworowego CA-125 nie przekracza 35 j/ml. Czasem jednak, aby wykluczyć jak najwięcej wyników fałszywie dodatnich przyjmuje się jako dolny zakres normy wartość 65 j/ml.

Należy jednak pamiętać, iż pomimo faktu, że czułość diagnostyczna tego badania jest relatywnie dość wysoka, nie jest ono pewnym narzędziem diagnostycznym i nie można go traktować jako metody wykrywania raka jajnika. Nie u wszystkich kobiet z tym nowotworem dochodzi do wzrostu poziomu CA-125 powyżej wartości prawidłowych i odwrotnie - nie wszystkie kobiety z podwyższonym jego stężeniem chorują na raka jajnika. Przy obecnych technikach laboratoryjnych pełni on jedynie funkcję pomocniczą w diagnostyce obok standardowego badania ginekologicznego i przezpochwowej ultrasonografii.
2. Interpretacja wyników badania antygenu CA-125

Podwyższona wartość tego markera, jednak na ogół nie przekraczająca 300 j/ml, występuje w takich stanach fizjologicznych, jak czas miesiączki u kobiet oraz pierwszy trymestr ciąży, a ze stanów chorobowych należy wymienić takie choroby, jak zapalenie wątroby, trzustki i przydatków, marskość wątroby oraz różne choroby autoimmunizacyjne.

Należy ponadto pamiętać, że antygen CA-125 występuje także w przypadku nowotworów innych narządów, jak na przykład gruczolakorak płuca, rak piersi, rak endometrium oraz rak trzustki.

Na ogół jednak wykrycie podwyższonych wartości CA-125 budzi podejrzenia wystąpienia u danej pacjentki raka jajnika, zwłaszcza takich jego postaci jak rak jajnika surowiczy, endometrialny, jasnokomórkowy i niezróżnicowany. Natomiast zwykle nie wykrywa się tego antygenu w przypadku raka z komórek wydzielających śluz. Badanie jest tym bardziej czułe, im wyższy stopień zaawansowania nowotworu. I tak w przypadku raka jajnika w stopniu I w klasyfikacji FIGO, podwyższone wartości wykrywa się tylko u 50% pacjentek, natomiast w wyższych stadiach zaawansowania nieprawidłowy wynik może wystąpić nawet u 100% kobiet.

Oznaczanie poziomu CA-125 jest również bardzo ważne w kontroli prowadzonej po leczeniu chirurgicznym raka jajnika oraz po uzupełniającej radiochemioterapii. W takich przypadkach obniżanie się poziomu tego antygenu w surowicy krwi świadczy o skuteczności zastosowanego leczenia, natomiast jego wzrost może wskazywać na wystąpienie wznowy miejscowej lub odległych przerzutów do innych narządów. Jest to wskazówka, że należy ponownie „otworzyć” jamę brzuszną i poszukiwać resztkowych ognisk nowotworowych.

Dyskutuje się obecnie na temat możliwości zastosowania oznaczenia antygenu CA-125 wraz z badaniem ginekologicznym i USG przezpochwowym jako badania przesiewowego w kierunku raka jajnika u kobiet z grupy ryzyka. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów na wysoką skuteczność takiego screeningu.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post