Jąkanie. Przyczyny i leczenie

Choroby obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego, Depresje i nerwice.
admin. med.

Jąkanie. Przyczyny i leczenie

Post autor: admin. med. »

Jest zaburzeniem płynności, tempa i rytmu mówienia, spowodowanym nadmiernym napięciem mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych; określa się też jako zaburzenie mowy w płaszczyźnie suprasegmentalnej-akcent, rytm i melodia.

Rodzaje jąkania:

- kloniczne-przeważają w nim skurcze kloniczne

- toniczne- przeważają skurcze toniczne

- kloniczno-toniczne- nasilenie skurczów klonicznych i tonicznych jest wyrównane

Początek jąkania najczęściej występuje w okresie synaksy czyli w okresie tworzenia się mowy, pomiędzy 2-3 a 7 rokiem życia. Symptomem jąkania jest zaburzenie płynności mowy i może być demonstrowane przez:

-powtarzanie głosek, sylab, wyrazów bądź fraz

-przeciąganie głosek

-pauzy,momenty ciszy

-embołofrazja, rozpoczynanie zdań od samogłoski bądź wtrącanie w toku wypowiedzi różnych wyrazów.

Czynniki wpływające na powstawanie i rozwój jąkania:

-predyspozycyjne- chodzi tu o wstępowanie w rodzinie przypadków jąkania, opóźniony rozwój mowy lub artykulacji

-wywołujące-mogą się łączyć z predysponującymi np. sytuacje szokowe, wypadki, choroby, nieszczęścia rodzinne

-podtrzymujące-dotyczą niekorzystnych sytuacji przedłużających się np. zbyt dużę wymagania dotyczące mówienia lub zachowania, napięta i pełna atmosfera domowa, zwiększony krytycyzm w stosunku do dzieci, zaburzenia lateryzacji

Teorie na temat przyczyn jąkania:

-dziedziczności, etiologii-podkreśla ona iż w danej rodzinie mogą istnieć predyspozycje do jąkania, szczególnie u osób z niepełnowartościowym systemem nerwowym

-organiczna, lokalizacyjna-wg tej teorii jąkanie może być wynikiem zapalenia mózgu i opon mózgowych

-funkcjonalna-wg niej jąkanie może być efektem opóźnień motoryki, zaburzeniem lateryzacji

-jako dysfunkcję obwodową kontroli mowy-przyczynę jąkania upatruje się tu w zbędnym uświadomieniu sobie aktów mowy które powinny przebiegać automatycznie a więc bez udziału świadomości

-inspirowania prawami warunkowania-uważa się tu iż u osób jąkających się normalnie mechanizmy mowy zastępowane są mechanizmami warunkowania patologicznego.

-określająca jąkanie jako zaburzenie rozwoju mowy-zaburzenie to polega na regresii lub zatrzymaniu rozwoju mowy jego zakłóceniu bądź opóźnieniu

-psychogenne-uznają jąkanie za nerwicę mowy

-uwzględniające przyczyny zewnętrzne-zalicza się do nich choroby infekcyjne, dwujęzyczność, wpływ środowiska rodzinnego i rówieśniczego, naśladownictwo

Skurcze mogą być zlokalizowane w:

-układzie oddechowym-jąkanie oddechowe, częściej przy tonicznym jąkaniu, są w czasie wdechu i wydechu-zatrzymanie oddechu, sapanie, nieregularne oddychanie

-układ fonacyjny, jąkanie fonacyjne, skurcze mięśni krtanicznych uniemożliwiają otwarcie lub zamknięcie głośni

-układ artykulacyjny, jąkanie artykulacyjne, skurcze toniczne wskutek niemożności wykonania odpowiedniego ruchu warg, języka i dolnej szczęki

Reakcje fizjologiczne u jąkających się:

-zaburzenia oddechowe-dominacja segmentu piersiowego nad brzusznym, oddychanie asymetryczne, skrócone fazy wydechowe,oddychanie nosowe w czasie mówienia

-zaburzenia fonacyjne-silne zaciskanie strun głosowych, gwałtowne ruchy krtani ku górze, dysforia,wydłużenie początku i zakończenia fonacji

-zaburzenia artykulacyjne-tonus czyli przedłużający się skurcz języka, warg i podniebienia miękkiego; blok czyli zaciśnięcie warg lub cofnięcie języka do podniebienia miękkiego; nadmierne napięcie wszystkich mięśni artykulacyjnych

Stopnie jąkania:

- lekki

- średni

- ciężki

Stadia jąkania:

-pasywne-nie ma lęku przed mówieniem, występuje w stanie podniecenia i mowie szybkiej

-tłumione-nieznaczne jąkanie, występuje stale, usiłuje przezwyciężyć trudności w mowieniu, współruchy

-złożone-skurcze i współruchy przechodzą w nawyki.

Jąkanie wczesnodziecięce:

-dotyczące mowy dziecka-należy dążyć do tego by dziecko nie zdawało sobie sprawy ze swoich trudności w mowie, dostarczanie mu poprawnych wzorców, organizować czynności ruchowe lub śpiewać z nim

- przywrócenie wiary we własne siły-wybrać czynności dobrze wykonywane przez dziecko i za które można je chwalić, mieć kontakt z przyrodą, ograniczyć karanie i nagradzanie

-zapewnienie dziecku stabilizacji życia emocjonalnego-nie powinno być świadkiem sprzeczek między rodzicami, nie należy dyskutować z innymi osobami przy dziecku o nim, matka powinna wiedzieć że jej stan emocjonalny wpływa na dziecko

-zapewnienie usystematyzowanego i higienicznego trybu życia w celu zniknięcia nerwic-ustalenie godzin posiłków i zabaw, powinno spać 10h, po zajęciach szkolnych powinno mieć czas na odpoczynek

Etiologia:

-zaburzenia endokrynologiczne-powiększają napięcie mięśniowe lub zmieniają aktywność nerwicową

-dziedziczenie skłonności do jąkania w formie niepełnowartościowego systemu nerwowego

-przyuczanie dzieci leworęcznych

-niezgodność impulsów płynących z obu półkul

-brak dominacji jednej z obu półkul mózgowych

-skurcze parzystych mięśni mowy

-ogólna niesprawność motoryczna-nieukończony ogólny rozwój psychofizyczny

-niewydolność funkcjonalna jąder podkorowych

-występuje w wypadku cofającej się afazji, alali, jest pochodzenia organicznego i spowodowane uszkodzeniem podkorowych ośrodków ruchu.

Metody usuwania jąkania:

-psychoterapia

-gestykulacja

-przy mówieniu pomagamy sobie rękami

-ćwiczenia oddechowe i fonacyjne

-ćwiczenia ortofoniczne-należy je przeprowadzać ze wszytskimi dzięcmi, zarówno przy prawidłowym rozwoju mowy jako utrwalenie prawidłowej wymowy, przy ORM jako zapobieganie wadom wymowy i w wypadku zaburzeń mowy by logopedyczne ćwiczenia z dzieckiem w poradni pomogły tym zaburzeniom:

*ćwiczenia oddechowe: nauczanie fazy wdechu i wydechu, wydłużenie fazy wydechowej, nauka nabierania powietrza we właściwych miejsacach

-przerwy gramatyczne, interpunkcyjne, logiczne zgodnie z treścią zdania

*ćwiczenia fonacyjne: nauka prawidłowego posługiwania się głosem, ustawinie miękkie przy jednoczesnym rozpoczęciem mówienia z fazą wydechową

*ćwiczenia logarytmiczne

-wykorzystuje się w nich elementy gramatyczne oraz muzyczne szczególnie rytmiczne

*ćwiczenia fonematycznego słuchu

-ćwiczenia słuchowe:nauka różnicowania głosek opozycyjnych, wyodrębniania głoski na początku wyrazu, na końcu, wymiana kolejnych głosek w wyrazie, nauka składania wyrazu z podobnych głosek

-ćwiczenia o charakterze słuchowo gestowym lub słuchowo werbalnym

*ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy

-kontynuacja ćwiczeń usprawniających całe ciało,dziecko zdobywa umiejętności układania narządów mowy w sposób charakterystyczny dla danej głoski

*ćwiczenia artykulacyjne

-dotyczą wymowy głosek w izolacji, w grupach głosek oraz w wyrazach, zdaniach i tekstach.

-hipnoza

-przedłużanie samogłosek

-śpiewne mówienie

-farmakoterapia

-techniki emisji głosu

-pscyhoterapia indywidualna i grupowa

-muzykoterapia

Jąkanie: zaburzenie dysfunkcji neurowegetatywnej, charakter zaburzenia skurczowy, występuje świadomość zaburzenia, przedłużenia i powtórzenia przeważnie normalne, budowa wypowiedzi raczej poprawna, koncentracja uwagi na mówieniu poprawia mówienie, występowanie współruchów, melodia wypowiedzi monotonna,głośne czytanie złe, pismo ścieśnione, nieśmiałość, zahamowania aktywności i nieufność. Terapia to psychoterapia oraz odwracanie uwagi od mówienia.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post