Leczenie wspomagające a jakość opieki onkologicznej

Różne informacje,czasem dziwne a czasem bardzo interesujące, o badaniach medycznych
Asystentka

Leczenie wspomagające a jakość opieki onkologicznej

Post autor: Asystentka »

Blisko 200 osób wzięło udział w I Regionalnym Edukacyjnym Sympozjum dla Krajów Europy Wschodniej i Regionu Bałkanów na temat Leczenia Wspomagającego dla Pacjentów Onkologicznych.
W dniach 2–3 grudnia 2016 r. w Belgradzie odbyło się I Regionalne Edukacyjne Sympozjum dla Krajów Europy Wschodniej i Regionu Bałkanów na temat Leczenia Wspomagającego dla Pacjentów Onkologicznych.

W sympozjum wzięło udział blisko 200 osób reprezentujących kraje regionu. Wykładowcami i moderatorami paneli byli wybitni przedstawiciele światowej onkologii. Jak informowała główna organizator sympozjum, prof. Snežana Bošnjak z Instytutu Onkologii i Radiologii Serbii, jego celem było podkreślenie znaczenia i upowszechnienie idei zintegrowanego leczenia wspomagającego oraz leczenia działań niepożądanych terapii przeciwnowotworowej.

Motywem przewodnim spotkania było hasło „Wspieramy Cię”, adresowane zarówno do pacjentów i ich rodzin, jak i do onkologów. Leczenie wspomagające poprawia bowiem jakość opieki świadczonej przez onkologów między innymi przez minimalizowanie toksycznego wpływu terapii przeciwnowotworowych.

Zadaniem sympozjum było także przeniesienie doświadczeń i standardów światowych na poziom regionalny. Tym bardziej cenna była obecność wśród panelistów reprezentantów Australii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii czy Wielkiej Brytanii.

Ceremonię otwarcia uświetnili wystąpieniami ambasador Zjednoczonego Królestwa w Serbii – Denis Keefe oraz zastępca ministra zdrowia Republiki Serbskiej – Ferenc Vicko. Wykład plenarny wygłosiła profesor Dorothy Keefe z Uniwersytetu w Adelajdzie, współprzewodnicząca konferencji MASCC 2016.

W swoim wystąpieniu prof. Keefe poruszyła problem – zidentyfikowanych przez siebie – wyzwań współczesnej onkologii, tj. działań niepożądanych leczenia przeciwnowotworowego, dostępu do skutecznego leczenia przeciwbólowego oraz – wynikających z nieefektywnego leczenia objawowego – problemów niezadowolenia z opieki medycznej i opóźnień w zastosowaniu lub konieczności zmiany zaleconego leczenia choroby podstawowej. Przyczyny tego stanu można upatrywać w obowiązującym paradygmacie – w obliczu imperatywu zastosowania właściwego leczenia przyczynowego (czyli stricte przeciwnowotworowego), potrzeba i korzyści leczenia wspomagającego schodzą na dalszy plan. Dzieje się tak w wielu krajach nie tylko w naszym regionie, ale na całym świecie, co podkreślali obecni goście z Australii, USA oraz Europy.

Wykłady otwierające, zarówno prof. Carli Ripamonti z Włoch jak i prof. Snežany Šušnjar z Serbii dotyczyły zintegrowanego modelu opieki wspomagającej. Prezentowane modele zintegrowanej opieki nad pacjentem z chorobą nowotworową potwierdzają, że wyniki leczenia zależą przede wszystkim od dobrej organizacji i współpracy pomiędzy profesjonalistami zaangażowanymi w proces opieki. W tym celu wiele systemów ochrony zdrowia wypracowuje rozwiązania (prawne i organizacyjne) ułatwiające efektywne współdziałanie i wymianę doświadczeń pomiędzy onkologami, specjalistami medycyny paliatywnej, pielęgniarkami, psychologami, psychiatrami, fizjoterapeutami oraz innymi ekspertami, których wiedza może być pomocna w opiece nad chorym onkologicznie. Nie do przecenienia jest także rola wolontariatu. Powierzenie kompleksowej opieki zespołom terapeutycznym pozwala na jej znaczącą optymalizację – uniknięcie wielu niepotrzebnych hospitalizacji, przybliżenie do miejsca zamieszkania chorego lub wręcz opiekę w jego środowisku domowym, większe zaangażowanie i lepszą współpracę ze strony chorego oraz wczesne rozpoznawanie i szybkie reagowanie na działania niepożądane leczenia onkologicznego.

Wykłady i dyskusje pierwszego dnia koncentrowały się na zagadnieniach roli preparatów opioidowych i nieopioidowych w leczeniu bólu nowotworowego, czy znaczenia i możliwości radioterapii w walce z bólem nowotworowym. Wśród omawianych zagadnień szczególną uwagę poświęcono problemowi tzw. bólu przebijającego. Jest on definiowany jako silny, napadowy ból pojawiający się pomimo właściwej kontroli podstawowego bólu nowotworowego. W praktyce oznacza to nagłe wystąpienie bólu w okresie 1–2 godzin po podaniu standardowej dawki leków analgetycznych. O ile wśród specjalistów z zakresu medycyny paliatywnej jest to zjawisko dość dobrze rozpoznane i skutecznie kontrolowane, o tyle w środowisku lekarzy onkologów wydaje się wciąż niedoceniane. Problem bólu przebijającego oraz potrzeby jego leczenia wydaje się kolejnym potwierdzeniem bezcennej roli współpracy i wymiany doświadczeń pomiędzy środowiskiem lekarzy onkologów i paliatywistów.

Nowatorskie zastosowanie lasera jako terapii wspomagającej w leczeniu zapalenia śluzówki jamy ustnej w wyniku terapii przeciwnowotworowej przedstawiła prof. Giulia Ottaviani z Włoch. Uczestnicy konferencji zwracali uwagę na skuteczność połączoną z bezpieczeństwem stosowania terapii laserowej.

Interesującą dyskusję wywołał wykład prof. Fausta Roili z Włoch na temat profilaktyki i kontroli nudności i wymiotów w przebiegu chemio- i radioterapii. To najczęściej występujące powikłanie, które nieprawidłowo lub zbyt późno leczone, może nie tylko prowadzić do poważnych zaburzeń wodno-elektrolitowych i metabolicznych, ale – poprzez negatywny wpływ na jakość życia pacjenta – utrudniać, a czasem wręcz uniemożliwiać podstawowe leczenie przeciwnowotworowe. Wiele uwagi poświęcono obowiązującym rekomendacjom i zaleceniom międzynarodowych towarzystw naukowych, dotyczącym skutecznej profilaktyki nudności i wymiotów wywołanych chemioterapią. Wagę problemu z pewnością podkreśla fakt, że wszystkie liczące się towarzystwa zarówno europejskie, jak i amerykańskie (ASCO, ESMO, MASCC, NCCN) regularnie aktualizują swe rekomendacje na podstawie gromadzonych dowodów naukowych.

Prof. Roila podkreślał w swoim wystąpieniu ich znaczenie oraz spójność: wiedza na temat mechanizmów powstawania nudności i wymiotów po chemioterapii (zarówno ostrych, jak i opóźnionych) pozwala na zastosowanie optymalnej profilaktyki umożliwiającej ich skuteczną kontrolę. Jakkolwiek potwierdzona dowodami naukowymi skuteczność antagonistów receptorów 5-HT3 oraz NK1 w przypadku stosowania chemioterapii o wysokim i umiarkowanym ryzyku działań emetogennych nie budzi niczyjej wątpliwości, problemem może być nierównomierna dostępność do nowoczesnego leczenia w różnych krajach regionu, co było przedmiotem gorącej dyskusji po wykładzie. Na tle innych krajów naszego regionu Polska wydaje się być w sytuacji korzystnej – od stycznia tego roku na wykazach refundacyjnych znajdują się wszystkie rekomendowane przez międzynarodowe towarzystwa terapie, choć dostęp do nich jest w chwili obecnej wciąż nierównomierny.

Osobne miejsce wśród omawianych zagadnień poświęcono problemowi wyniszczenia nowotworowego. Po raz kolejny zwrócono uwagę na potrzebę zwiększenia wśród lekarzy onkologów świadomości wynikających z niego zagrożeń. Z punktu widzenia korzyści pacjenta oraz powodzenia leczenia przeciwnowotworowego, wnikliwa ocena stanu odżywienia chorego powinna poprzedzać każdą decyzję terapeutyczną. Dzięki temu możliwe stanie się zapobieganie zespołowi wyniszczenia, który – oprócz znaczącej utraty masy ciała – charakteryzuje się przede wszystkim trudnymi do odwrócenia zaburzeniami metabolicznymi wraz z towarzyszącym zanikiem masy mięśniowej. W trakcie wykładu przedstawione zostały wytyczne postępowania sformułowane przez European Palliative Care Research Collaborative. Zaprezentowano również obiecujące wyniki badania klinicznego znanego pod akronimem ROMANA oceniającego skuteczność nowej cząsteczki (anamoreliny) w zapobieganiu zespołowi wyniszczenia u chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca.

Przedmiotem pozostałych wystąpień były ponadto inne kluczowe problemy wynikające z toksyczności leczenia przeciwnowotworowego. Wśród nich należy wymienić m.in. gorączkę neutropeniczną, zapalenie błony śluzowej, zaparcia, ale także depresję i zaburzenia lękowe. Sporo uwagi poświęcono problemowi relacji pomiędzy zdrowiem prokreacyjnym a chorobą nowotworową. Mając świadomość, że w następstwie poprawy skuteczności terapii odsetek osób wyleczonych systematycznie wzrasta, zaś nowotwory jako grupa schorzeń coraz częściej traktowane są w kategoriach chorób przewlekłych, podejmując się leczenia przeciwnowotworowego nie wolno zapominać o jednym z ważniejszych aspektów życia, jakim jest zdrowe potomstwo. Niezaprzeczalny wpływ leczenia przeciwnowotworowego na płodność powinien być – zgodnie z przesłaniem wystąpień kongresowych –również przedmiotem uwagi i troski onkologów. Wskazana została ponadto sfera problemów pacjentów onkologicznych, która pozostaje w ścisłej zależności od wieku chorego. Planując opiekę nad pacjentem chorym na raka należy mieć na uwadze potrzeby oraz obawy wynikające z jego wieku. Inaczej winna być zaprogramowana opieka ukierunkowana na osoby w wieku podeszłym, inaczej zaś na osoby młode, niejednokrotnie prowadzące intensywną aktywność społeczną i zawodową. Z punktu widzenia zintegrowanego podejścia do pacjenta onkologicznego i jego rodziny uwzględnianie potrzeb chorych w różnym wieku stanowi fundament kompleksowej i wieloaspektowej opieki wspomagającej leczenie przeciwnowotworowe.

W trakcie warsztatów lekarze mieli możliwość sprawdzenia, w jaki sposób teoretyczna wiedza zawarta w publikacjach naukowych oraz wytycznych i standardach sprawdza się w codziennej praktyce. Analiza prezentowanych przypadków, której towarzyszyło interdyscyplinarne dzielenie się własnymi doświadczeniami klinicznymi, stanowiły praktyczne uzasadnienie korzyści płynących z dobrej komunikacji i współpracy między specjalistami z różnych dziedzin.

Jak podkreśliła prof. Snežana Bošnjak, najważniejszym przekazem konferencji jest podkreślenie, że onkologia ma dwa główne wymiary i dwa główne cele. Pierwszy to działania wymierzone w chorobę. Drugi to poprawa jakości życia pacjentów i ich rodzin oraz wsparcie w radzeniu sobie ze skutkami choroby i leczenia, także w odniesieniu do osób, które pokonały chorobę.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post