NIK zapowiada kontrolę suplementów diety

Różne informacje,czasem dziwne a czasem bardzo interesujące, o badaniach medycznych
admin. med.

NIK zapowiada kontrolę suplementów diety

Post autor: admin. med. »

Najwyższa Izba Kontroli chce sprawdzić, czy warty trzy miliardy złotych rynek suplementów diety jest właściwie regulowany. Planowaną kontrolę poprzedziła dyskusja, do której NIK zaprosiła ekspertów. Ze wstępnych ustaleń wynika, że nadzór nad suplementami jest pozorny, a konsumenci z powodu agresywnej promocji powszechnie mylą te produkty z lekami.

W 2015 roku Polacy wydali na suplementy diety ponad trzy miliardy złotych. Coraz częściej zaciera się też w świadomości ludzi granica między suplementem a lekiem. Eksperci winą za taki stan rzeczy obarczają przede wszystkim liczbę reklam i sposób przekazu.

Co zawierają suplementy diety - tego nie wie żadne organ w kraju. I w zasadzie nie musi. Za bezpieczeństwo produktu i zgodność deklaracji na opakowaniu ze stanem faktycznym odpowiada producent. Główny Inspektorat Sanitarny kontroluje suplementy podobnie jak inne artykuły spożywcze. Może więc sprawdzić jedynie ich niewielką część.

Monika Zagrajek, Dyrektor Departamentu Żywności Prozdrowotnej Głównego Inspektoratu Sanitarnego, przyznaje, że suplement diety bardzo łatwo wprowadzić do sprzedaży. Choć Polska prowadzi monitoring tych preparatów, to w praktyce działanie Inspektoratu ogranicza się do przyjęcia zgłoszenia od producenta i umieszczenia go na liście takich produktów.

Zdarza się, że w razie wątpliwości GIS sięga po opinię ekspertów lub odsyła deklarację producenta do weryfikacji jednostki naukowej. To jednak nieliczne sytuacje. Zresztą wiele innych krajów UE poprzestaje na przyjęciu zgłoszenia lub w ogóle nie rejestruje suplementów – mówi Zagrajek. Dyrektywa unijna pozwala na prowadzenie monitoringu, ale nie narzuca go.

Oba rozwiązania mają swoje wady i zalety. Brak nadzoru państwa przenosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo produktu na przedsiębiorcę. W Polsce, która stara się monitorować rynek suplementów, GIS zaczął być z kolei traktowany przez producentów jak firma świadcząca darmowe usługi konsultingowe. Kiedy nie są pewni, czy zgłaszany przez nich produkt może być suplementem diety, oczekują od nas de facto ekspertyzy, za sporządzenie której nie płacą – tłumaczy Zagrajek. Być może należałoby takie opłaty wprowadzić, a uzyskane środki przeznaczyć na wzmocnienie kontroli nad szybko rozrastającym się rynkiem tych preparatów? Na pewno trzeba coś zmienić, bo sami urzędnicy GIS-u przyznają, że obecnie wygląda to tak, jakby państwowa instytucja dotowała prywatnych wytwórców.

Ewa Jankowska, Prezes Zarządu Polskiego Związku Producentów Leków Bez Recepty, przypomina zwolennikom takich działań unijną dyrektywę o swobodnym przepływie towarów. Przepisy unijne były jednak pisane z poziomu świadomego konsumenta. W Polsce mamy zaś do czynienia z klientami, którzy nie są w stanie odróżnić leku od suplementu. Dlatego Ewa Jankowska proponuje wprowadzenie tzw. rozwiązań miękkich. Chodzi o wewnętrzne regulacje zarówno wśród producentów, jak i nadawców radiowych i telewizyjnych. W Wielkiej Brytanii to właśnie sami przedsiębiorcy usystematyzowali rynek poprzez wprowadzenie kodeksu etyki. Innym pomysłem jest wprowadzenie systemu autocertyfikacji – objęte nim produkty gwarantowałyby najwyższą jakość.

Europa do tej pory nie poradziła sobie z problemem suplementów, które zawierają mniejszą dawkę substancji leczniczej od wymaganej w lekarstwach. Funkcjonują więc jako suplementy i tak są też rejestrowane, ale reklamuje się je już jako produkty lecznicze.

W trakcie dyskusji, reprezentująca KRRiT Barbara Turowska przytoczyła dane, z których wynika, że jedna czwarta reklam w telewizji to reklamy suplementów diety i leków bez recepty. W radio odsetek ten może sięgać nawet 70 procent. Jednocześnie w przypadku suplementów brak jakichkolwiek przepisów, które pozwoliłyby regulować ich reklamę. Możemy jedynie naciskać na nadawców, by sami nałożyli na siebie ograniczenia, ale nie oszukujmy się - to ogromny rynek, ogromne pieniądze i ogromne interesy – tłumaczyła Turowska.

Eksperci wskazywali, że reklamy suplementów są tak konstruowane, by przekonać konsumentów do ich właściwości leczniczych, których w rzeczywistości nie mają. Gwarantują też skuteczność, choć jest ona niepoparta żadnymi badaniami.

Zastąpienie prawdziwych leków suplementami diety, nadmierne ich spożywanie lub nawet przyjmowanie bez uzasadnionej potrzeby – może prowadzić do poważnych konsekwencji. W USA Federalna Agencja Żywności i Leków wyliczyła, że suplementy diety odpowiadają za 23 tys. wizyt na oddziałach ratunkowych oraz ponad 2 tys. hospitalizacji rocznie. Wkrótce możemy mieć problem z rzeszą Polaków dotkniętych przez konsekwencje tak funkcjonującego rynku – ostrzegała Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska, Kierownik Zakładu Opieki Farmaceutycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Suplementy diety w Polsce sprzedają także apteki. Nie jest to popularne rozwiązanie w Europie. Wielu klientów aptek ulega złudzeniu, że ma do czynienia z lekami. Sugeruje to zarówno miejsce ich sprzedaży, jak i sposób opakowania do złudzenia przypominające preparaty lecznicze – uważa Dorota Karczewska, Wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Właścicielom aptek może zależeć na zachowaniu takiego stanu rzeczy, ponieważ dochody ze sprzedaży suplementów to znaczna część ich zysku.

Zbigniew Niewójt, p.o. Głównego Inspektora Farmaceutycznego, podkreśla, że sprzedaż suplementów diety w aptece to rodzaj ich nobilitacji. Jeśli tak już musi być, to trzeba zainwestować w podnoszenie świadomości Polaków, że suplementy uzupełniają niedobory w organizmie, ale nie leczą. Inną sprawą jest pilna potrzeba edukacji farmaceutów i lekarzy w zakresie interakcji leków i suplementów. Wiadomo, że niektóre suplementy stają się niebezpieczne po połączeniu z lekami.

Inną pilną kwestią do załatwienia jest coraz powszechniejsze zjawisko podrabiania suplementów. Rynek ten stał się na tyle zyskowny, że oryginalne produkty zaczynają być coraz częściej zastępowane przez fałszywki.

Celem kontroli NIK jest zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo stosowania suplementów diety i nadzór nad rynkiem tych produktów. Izba będzie współpracować z innymi instytucjami zainteresowanymi tym tematem. Pomoc zadeklarował już Główny Inspektorat Sanitarny.

Źródło: nik
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post