ForumMedyczne.edu.pl

Torbiele nerek są przestrzeniami płynowymi w miąższu nerek. Powstają na skutek poszerzenia cewek nerkowych, mogą mieć różne rozmiary, być pojedyncze lub mnogie, dotyczyć jednej lub obu nerek. Mogą się formować w warstwie korowej lub w rdzeniu nerki. W ogromnej większości są to tzw. torbiele prawdziwe, których ściana jest wyścielona nabłonkiem.
Torbiele nerek mogą być wrodzone, ich powstawanie może być uwarunkowane genetycznie lub tez mogą być to torbiele nabyte.

PATOGNEZA

W procesie tworzenia torbieli dochodzi do rozrostu nabłonka cewek nerkowych oraz przewagi wydzielania płynu do cewek nad jego wchłanianiem, co prowadzi do gromadzenia płynu i poszerzania światła cewek.

Torbiele nerek powstają częściej u:

osób starszych
płci męskiej
przy nadciśnieniu tętniczym
osób z choroba nerek, zwłaszcza poddawanych dializom

NABYTE TORBIELE NEREK

Nabyte torbiele nerek występujące pojedynczo to tzw. torbiele proste. Szacuje się , że występują u około 30% osób, zwłaszcza w podeszłym wieku. Nie zwiększają ryzyka rozwoju przewlekłej choroby nerek.
Najczęściej są bezobjawowe, przy dużych wymiarach torbieli ( powyżej 5 cm średnicy) może pojawiać się ból w okolicy lędźwiowej po stronie torbieli lub uczucie szybkiej pełności i dyskomfort po posiłku.
Torbiele proste rozpoznaje się w USG jamy brzusznej, najczęściej przypadkowo. Nie wymagają leczenia poza przypadkami, w których wywołują dolegliwości- wówczas można torbiel opróżnić i „wysuszyć” 98% etanolem lub usunąć chirurgicznie. Torbiele nie dające objawów należy obserwować w USG raz w roku.
Z kolei u osób z przewlekłą chorobą nerek, zwłaszcza dializowanych, może dochodzić do rozwoju większej ilości torbieli w nerkach ( powyżej 4 w każdej nerce), co nazywamy nabytą torbielowatością nerek. Problem ten dotyczy około 40% pacjentów poddawanych dializom. W przypadku nabytej torbielowatości konieczne jest wykluczenie raka nerki – najczęściej wykonuje się tomografię komputerową jamy brzusznej z użyciem środka kontrastowego.

TORBIELE UWARUNKOWANE GENETYCZNIE

Najczęściej występującą formą jest wielotorbielowate zwyrodnienie nerek dziedziczone autosomalnie dominująco ( 1 na ok. 800 urodzeń). Wykrywa się je zwykle między 10 a 30 rokiem życia, jest przyczyną schyłkowej niewydolności nerek u dzieci i młodych dorosłych. Postać autosomalna recesywna, znacznie rzadsza, ujawnia się już u niemowląt.

Do objawów wielotorbielowatości nerek należą:

oddawanie moczu w nocy więcej niż 1-2 razy, oddawanie bardzo dużej ilości moczu
osłabienie, męczliwość
nadciśnienie tętnicze
bóle okolicy lędźwiowej lub brzucha
wyczuwalny guz przy macaniu brzucha
powiększanie się obwodu brzucha
krwiomocz, białkomocz
torbiele wątroby- pojawiają się u 60% chorych ze zwyrodnieniem wielotorbielowatym nerek, zwłaszcza u kobiet
torbiele trzustki
uchyłki jelita
przepukliny brzuszne
tętniak aorty
wady zastawek serca

W leczeniu zwyrodnienia wielotorbielowatego nerek szczególną uwagę zwraca się na dobra regulację ciśnienia tętniczego. Ciągle poszukuje się metod opóźniania uszkodzenia nerek w przebiegu tej choroby. Przy schyłkowej niewydolności nerek przeszczepia się nerkę.

WRODZONE TORBIELE NEREK

Powstają w przypadku gąbczastości rdzenia nerek oraz w wielotorbielowatej dysplazji nerek. Gąbczastość rdzenia rozpoznaje się zazwyczaj dopiero u osób w wieku 20-50 lat, zwykle nie daje objawów. Ze względu na odkładanie się wapnia w nerkach na skutek nadmiernego jego wydalania dochodzi do kamicy nerek, co może upośledzać ich funkcję.
Z kolei wielotorbielowata dysplazję nerek rozpoznaje się zwykle jeszcze u płodu w czasie USG. Jeśli dotyczy obu nerek, powoduje śmierć płodu. Jeśli dotyczy jednej nerki, nerka ta przestaje stopniowo pracować, a jej funkcje przejmuje druga, zdrowa nerka, która zwykle ulega powiększeniu.