Strona 1 z 1

Duszności

: 23 sie 2016, o 20:51
autor: admin. med.
Duszność to uczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu, wysiłku przy oddychaniu. Może występować przy wysiłku lub także w spoczynku, być ostra, nawracająca lub przewlekła., zmieniać się w zależności od pozycji ciała ( np. nasilać w pozycji leżącej). Może być dusznością wdechową lub wydechową.

Przyczyny

Duszność może pojawić się na skutek:

niedotlenienia tkanek- zmniejszenia ilości tlenu dostarczanego z krwią do tkanek:
- niewydolność serca
- wstrząs (zapaść)
- anemia
- zatrucie tlenkiem węgla
zmniejszenia sprężystości płuc i ich podatności na rozciąganie, zmian śródmiąższowych płuc, chorób opłucnej:
- astma oskrzelowa
- przewlekła obturacyjna choroba płuc
- gruźlica płuc
- zapalenie płuc
- zatorowość płucna
osłabienie mięśni oddechowych ( głównie schorzenia neurologiczne)
- przełom miasteniczny
- zespół Guillaina i Barrego
pobudzenia ośrodka regulującego oddychanie
- zatrucie toksynami wewnątrzustrojowymi- niewydolność wątroby lub nerek
- zatrucie salicylanami
- nadczynność tarczycy
- niepokój
- ból
- duży wysiłek fizyczny

Duszność ostra może pojawiać się i narastać w różnym tempie. Przyczyną nagle występującej duszności, połączonej w wielu przypadkach z bólem w klatce piersiowej jest odma opłucnowa, obecność ciała obcego w oskrzelach, zawał mięśnia serca, zatorowość płucna. Duszność narastająca w ciągu kilku godzin może pojawiać się w napadzie astmy oskrzelowej, ostrej niewydolności serca i obrzęku płuc- także w zawale. Jeśli duszność nasila się od kilku godzin do kilku dni, to jej przyczyna może być zapalenie płuc lub zaostrzenie przewlekłej niewydolności serca – w tym ostatnim przypadku zwykle pojawiają się również obrzęki kończyn dolnych.
Przyczyną ostrej duszności może być także hiperwentylacja. Jest to stan wzmożonego oddychania z głębokimi oddechami i wzdychaniem, pojawiają się kołatania serca, zawroty głowy, mrowienia i drętwienia kończyn i okolicy ust. Przyczyną hiperwentylacji są w większości przypadków zaburzenia nerwicowe i lękowe.

Duszność przewlekła
Przewlekła duszność początkowo dotyczy wysiłku fizycznego- od większego po niewielki, np. chodzenie. Z czasem utrzymuje się również w spoczynku. Pojawia się w :

przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc
rozedmie płuc
przewlekłym zapaleniu oskrzeli
rozstrzeniach oskrzeli
przewlekłej niewydolności serca
nowotworach płuc
chorobach śródmiąższowych płuc
przewlekłej anemii

Duszności w zależności od jej przyczyny towarzyszyć mogą:

świst przy wdechu ( stridor)- przy aspiracji ciała obcego, obrzęku lub guzie krtani czy tchawicy
świst przy wydechu - przewlekłą obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa, niewydolność serca, rozstrzenie oskrzeli
wykrztuszanie plwociny- zapalenie płuc, rozstrzenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc i przewlekłe zapalenie oskrzeli
krwioplucie- nowotwór płuca, gruźlica, zatorowość płucna, układowe zapalenia naczyń ( np. ziarniniak Wegenera)
ból za mostkiem- zawał serca lub dławica piersiowa, zatorowość płucna, tętniak rozwarstwiający aorty, tamponada serca- obecność dużej ilości płynu lub krwi w worku osierdziowym otaczającym serce

Diagnostyka duszności

W pierwszej kolejności bada się chorego- ocenia się oddech, ciśnienie tętnicze, tętno, osłuchuje płuca i serce, poszukuje ewentualnych obrzęków. Dalsza diagnostyka zależy od stopnia duszności i podejrzewanej przyczyny. Wykonuje się m.in.:
pomiar wysycenia krwi tlenem za pomocą pulsoksymetru lub gazometrię
podstawowe badania laboratoryjne
konsultację laryngologiczną
rtg klatki piersiowej
EKG
USG serca
Tomografie komputerową lub angio TK klatki piersiowej
Poziom hemoglobiny tlenkowęglowej lub innych patologicznych hemoglobin przy podejrzeniu zatrucia

Leczenie
Leczenie zależy od przyczyny duszności. Dusznośc pochodzenia oskrzelowego czy płucnego leczy się m.in. podaniem glikokortykosteroidów, leków rozszerzających oskrzela, tlenu. Duszność pochodzenia sercowego leczy się preparatami moczopędnymi, wspomagającymi pracę serca, tlenoterapią.