[Film] Kolagen na stawy i na zmarszczki. Który działa, a który nie?
: 14 sty 2016, o 12:40
Kolagen jest białkiem o strukturze trzeciorzędowej w postaci potrójnej helisy, zbudowanej z tropokolagenu. Długość łańcucha wynosi około 300 nm, średnica 1,3 nm, a masa cząsteczkowa 300 kDa. Kolagen jest bogaty w aminokwasy glicynę, hydroksylizynę i hydroksyprolinę. W naszym organizmie istnieje kilkanaście rodzajów kolagenu, ale najważniejsze znaczenie mają I, obecny w skórze i II, obecny w chrząstkach stawowych. I te dwa typy stosuje się w lecznictwie.
Kolagen może być stosowany jako cząsteczka natywna, niezhydrolizowana, i cząsteczka zhydrolizowana do peptydów i aminokwasów. Suplementy kolagenu działając na skórę, lub stosowane w postaci kapsułek w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, hipotetycznie mają działać na jeden z poniższych sposobów:
1. wbudowując się w chrząstkę lub w skórę - bardzo mało prawdopodobne; 2. nasilając syntezę kolagenu in situ -mało prawdopodobne, chociaż nie całkiem wykluczone; 3. powodując tolerancję immunologiczną na małe dawki autoantygenów - najbardziej prawdopodobny sposób działania. Podany podskórne wywiera działanie miejscowe, wygładzając zmarszczki i powodując tak zwany lifting.
Ogólnie, kolagen nie przenika przez skórę ze względu na zbyt dużą masę cząsteczkową, nie wnika również w pory skóry w okolicy ujścia mieszków włosowych, gruczołów łojowych i gruczołów potowych. Cząsteczka kolagenu jest naładowana ujemnie, jako spolaryzowana nie przenika swobodnie przez kanaliki wyprowadzające dla potu i jonów. Transport potu i wydzielanie skórne odbywa się w sposób aktywny, z udziałem komórek mioepitelialnych. Ponadto, hipotetyczne wnikanie kolagenu w pory skórne może ograniczać się tylko do warstwy rogowej i ziarnistej naskórka, zaś miejscem "działania" kolagenu jest matrix pozakomórkowy w skórze właściwej.
Kolagen podany doustnie w postaci natywnej nie wchłania się ze względu na dużą masę cząsteczkową, ładunek, brak naturalnych białek transportujących dla kolagenu, brak możliwości przenikania przez błony na zasadzie dyfuzji biernej i ułatwionej. Niestrawione cząsteczki natywnego kolagenu docierają do kępek Peyera w jelicie czczym i krętym i tam powodują powstawanie tolerancji autoimmunologicznej na małe dawki autoantygenów podanych doustnie. W ten sposób dochodzi do wyciszenia odpowiedzi immunologicznej oraz migracji komórek, spadku wydzielania czynników prozapalnych i chemotaktycznych. W rezultacie może to prowadzić do poprawy u osób chorobami zapalnymi stawów, takimi jak r.z.s czy ch.z.s. Małe dawki kolagenu są skuteczniejsze niż duże dawki.
Tak naprawdę nie ma badań ani potwierdzających skuteczność kolagenu w postaci kremów przeciwzmarszczkowych, ani zaprzeczających ich działaniu. Może to prowadzić do nadużyć ze strony producentów kosmetyków, którzy będą nas przekonywać, że ich produkty działają. Z drugiej strony istnieją niejednoznaczne doniesienia o skuteczności kolagenu podawanego drogą doustną. Preparaty kolagenu posiadają obecnie status kosmetyków lub suplementów diety. Nie są lekami. Ich zaletą jest praktycznie brak działań ubocznych nawet podczas długotrwałego stosowania.
Kolagen może być stosowany jako cząsteczka natywna, niezhydrolizowana, i cząsteczka zhydrolizowana do peptydów i aminokwasów. Suplementy kolagenu działając na skórę, lub stosowane w postaci kapsułek w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, hipotetycznie mają działać na jeden z poniższych sposobów:
1. wbudowując się w chrząstkę lub w skórę - bardzo mało prawdopodobne; 2. nasilając syntezę kolagenu in situ -mało prawdopodobne, chociaż nie całkiem wykluczone; 3. powodując tolerancję immunologiczną na małe dawki autoantygenów - najbardziej prawdopodobny sposób działania. Podany podskórne wywiera działanie miejscowe, wygładzając zmarszczki i powodując tak zwany lifting.
Ogólnie, kolagen nie przenika przez skórę ze względu na zbyt dużą masę cząsteczkową, nie wnika również w pory skóry w okolicy ujścia mieszków włosowych, gruczołów łojowych i gruczołów potowych. Cząsteczka kolagenu jest naładowana ujemnie, jako spolaryzowana nie przenika swobodnie przez kanaliki wyprowadzające dla potu i jonów. Transport potu i wydzielanie skórne odbywa się w sposób aktywny, z udziałem komórek mioepitelialnych. Ponadto, hipotetyczne wnikanie kolagenu w pory skórne może ograniczać się tylko do warstwy rogowej i ziarnistej naskórka, zaś miejscem "działania" kolagenu jest matrix pozakomórkowy w skórze właściwej.
Kolagen podany doustnie w postaci natywnej nie wchłania się ze względu na dużą masę cząsteczkową, ładunek, brak naturalnych białek transportujących dla kolagenu, brak możliwości przenikania przez błony na zasadzie dyfuzji biernej i ułatwionej. Niestrawione cząsteczki natywnego kolagenu docierają do kępek Peyera w jelicie czczym i krętym i tam powodują powstawanie tolerancji autoimmunologicznej na małe dawki autoantygenów podanych doustnie. W ten sposób dochodzi do wyciszenia odpowiedzi immunologicznej oraz migracji komórek, spadku wydzielania czynników prozapalnych i chemotaktycznych. W rezultacie może to prowadzić do poprawy u osób chorobami zapalnymi stawów, takimi jak r.z.s czy ch.z.s. Małe dawki kolagenu są skuteczniejsze niż duże dawki.
Tak naprawdę nie ma badań ani potwierdzających skuteczność kolagenu w postaci kremów przeciwzmarszczkowych, ani zaprzeczających ich działaniu. Może to prowadzić do nadużyć ze strony producentów kosmetyków, którzy będą nas przekonywać, że ich produkty działają. Z drugiej strony istnieją niejednoznaczne doniesienia o skuteczności kolagenu podawanego drogą doustną. Preparaty kolagenu posiadają obecnie status kosmetyków lub suplementów diety. Nie są lekami. Ich zaletą jest praktycznie brak działań ubocznych nawet podczas długotrwałego stosowania.