Zaburzenia gospodarki żelazem w organizmie

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Zaburzenia gospodarki żelazem w organizmie

Post autor: admin. med. »

Badanie gospodarki żelazem

W organizmie dorosłego człowieka znajduje się około 3-4 gramów żelaza. Większość tej puli wchodzi w skład hemoglobiny, czyli znajdującego się w krwinkach czerwonych białka, odpowiedzialnego głównie za przenoszenie tlenu. Zapasy żelaza w ustroju gromadzone są przede wszystkim w postaci ferrytyny w wątrobie, śledzionie, szpiku kostnym i mięśniach. Żelazo, które jest dostarczane organizmowi w zbilansowanej diecie, powinno pokrywać straty tego pierwiastka, które są szczególnie duże u miesiączkujących i ciężarnych kobiet – stąd w tych grupach najczęściej dochodzi do niedoborów żelaza.

1. Niedobór żelaza w organizmie i stężenie żelaza w surowicy
Badania gospodarki żelazem wykonywane są najczęściej w sytuacji, gdy zachodzi podejrzenie niedoborów tego pierwiastka w ustroju, gdy na podstawie morfologii stwierdzone zostanie obniżone stężenie hemoglobiny we krwi (niedokrwistość) i zmniejszenie średniej objętości czerwonej krwinki (MCV), a także - gdy pojawią się objawy, takie jak suchość skóry, zajady, problemy z włosami i paznokciami.

Przyczyną niedoboru żelaza jest przede wszystkim nadmierna utrata krwi (obfite miesiączki u kobiet, krwawienia z przewodu pokarmowego w nowotworach i in.). Może ona także wynikać z zaburzeń wchłaniania (w chorobach jelit czy po operacji usunięcia żołądka), jak również z niedostatecznej podaży żelaza w diecie.

Stężenie żelaza we krwi oznaczane jest zwykle na wydruku badania jako „Fe”. Prawidłowe wartości tego parametru wynoszą 60–180 µg/dl (w jednostkach międzynarodowych jest to 11-33 µmol/l). Obniżone stężenie żelaza we krwi występuje w:

niedoborach tego pierwiastka w ustroju;
przewlekłych chorobach zapalnych;
przewlekłych zakażeniach;
nowotworach.

Stężenie żelaza we krwi obniża się dopiero wtedy, gdy niedobory są znaczne (najpierw zmniejszają się zapasy tego pierwiastka znajdujące się w wątrobie lub mięśniach). Dlatego też, na podstawie samego tylko prawidłowego stężenia żelaza we krwi, nie można powiedzieć, że w organizmie jest go wystarczająco dużo.

2. Ferrytyna i transferyna
Stężenie ferrytyny (czyli głównego białka magazynującego żelazo) we krwi bardzo dokładnie informuje o zasobach żelaza w ustroju. Prawidłowe wartości tego parametru wynoszą dla kobiet: 10-200 µg/l, dla mężczyzn: 15-400 µg/l.

Obniżenie stężenia ferrytyny świadczy o niedoborze żelaza w organizmie (uwaga: jeśli u danej osoby podczas wykonywania badania współistnieje infekcja, ostra faza reakcji alergicznej itp., wyniki oznaczenia ferrytyny są niemiarodajne). Zwiększone jej stężenie współistniejące z niedokrwistościami w chorobach przewlekłych, świadczyć może również o toczącym się w organizmie procesie zapalnym.

Transferyna jest białkiem transportującym, „przenośnikiem” żelaza we krwi. W ocenie gospodarki żelazowej organizmu wykorzystuje się najczęściej informację dotyczącą części transferyny, która jest zaangażowana w przenoszenie żelaza (tzw. saturację transferyny – TfS). Pozwala ona pośrednio ocenić ilość tego pierwiastka we krwi.

Wartości prawidłowe TfS wynoszą 15–45%, niższe świadczą o niedoborze żelaza, występują też w chorobach przewlekłych, natomiast wyższe o nadmiarze tego pierwiastka w organizmie.

TIBC, czyli całkowita zdolność wiązania żelaza, jest także parametrem służącym diagnostyce stanów niedoborowych. O niedoborze żelaza świadczy wzrost wartości tego parametru powyżej górnej granicy normy. Wartości prawidłowe dla kobiet wynoszą 10-200 µg/l, dla mężczyzn 15-400 µg/l.
Do oceny gospodarki żelazowej używanych jest jeszcze kilka innych, mniej popularnych wskaźników. Wykorzystywane są one stosunkowo rzadko, zwykle w przypadkach, gdy ustalenie diagnozy jest trudne lub wyniki leczenia są niesatysfakcjonujące.
źródło:abczdrowie.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post