ZAPALENIE ZATOK: Powikłania

Leczeniem chorób ucha, nosa, krtani, gardła, narządów głowy i szyi.
admin. med.

ZAPALENIE ZATOK: Powikłania

Post autor: admin. med. »

Ze względu na położenie i anatomię zatok powikłania dzielimy na oczodołowe lub wewnątrzczaszkowe. Najczęściej spotykamy się z przejściem zakażenia w głąb oczodołu. W rozpoznaniu powikłań pomaga wczesna diagnostyka radiologiczna, szczególnie tomografia komputerowa zatok oraz rezonans magnetyczny oczodołów.


U małych dzieci, poniżej siódmego roku życia, częstym powikłaniem zapalenia zatok sitowych jest zapalny obrzęk powiek. Zwykle ustępuje on podczas prawidłowo prowadzonego leczenia zachowawczego i nie zaburza ostrości widzenia. U dorosłych powikłanie to występuje dużo rzadziej, nacieka powieki, ale lokalizuje się też za przegrodą oczodołową i prowadzi do wytrzeszczu oraz ograniczenia ruchomości gałki ocznej. Może to być ropień podokostnowy, zapalenie tkanek miękkich lub ropień oczodołu.

Niekiedy zakażenie przedostaje się tą drogą aż do zatoki jamistej, powodując jedno z najgroźniejszych, często śmiertelnych powikłań – zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej. Stany te wymagają natychmiastowej interwencji specjalistycznej, a często leczenia zabiegowego połączonego z dekompresją oczodołu. Wczesna interwencja chirurgiczna może być jedynym postępowaniem ratującym wzrok chorego. Niestety, w ponad 10% przypadków nawet przy prawidłowo prowadzonym leczeniu może pozostać trwałe upośledzenie ostrości wzroku lub całkowita ślepota.

Innym powikłaniem jest zapalenie szpiku kości czaszki (osteomyelitis). Najczęściej spotykamy zapalenie szpiku kości czołowej powodujące obrzęk i bolesność okolicy czoła, zwane guzem Potta. Powstaje on, gdy zakażenie z wnętrza zatoki czołowej przejdzie na przednią ścianę zatoki. Przy niewłaściwie prowadzonym leczeniu może dojść do zniekształceń czoła lub ubytków kostnych wymagających późniejszej rekonstrukcji.
Powikłania wewnątrzczaszkowe

Najrzadziej spotykanymi powikłaniami zapalenia zatok są powikłania wewnątrzczaszkowe. Mogą mieć one postać ropnia nadtwardówkowego, podtwardówkowego lub ropnia mózgu. Zakażenie przechodzi do wnętrza czaszki przez zmienione zapalnie żyły śródkościa, szczeliny po wcześniejszych urazach lub ubytki kostne. Towarzyszą mu uogólnione bóle głowy, nasilające się po wysiłku lub schylaniu się. Bóle występują zwłaszcza rano, często budząc chorego ze snu. Pogarsza się stan jego świadomości, rośnie temperatura ciała i ciśnienie krwi, pojawiają się chlustające wymioty, sztywność karku, drgawki, światłowstręt i bradykardia. Objawy te wynikają ze wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego. Wystąpienie ich wymaga natychmiastowej hospitalizacji pacjenta, szybkiej diagnostyki radiologicznej oraz bakteriologicznej płynu mózgowo-rdzeniowego.

Leczenie obejmuje celowaną antybiotykoterapię, leki przeciwdrgawkowe i przeciwobrzękowe oraz chirurgiczne odbarczenie zatoki będącej źródłem zakażenia. Wymagana jest też interwencja neurochirurga w celu odbarczenia ropni wewnątrzczaszkowych.

Pomimo stosowanego leczenia śmiertelność jest wysoka, a u ok. 30% chorych stwierdza się trwałe ubytki neurologiczne.
Leczenie ostrych stanów zapalenia zatok

W zapaleniach zatok o ciężkim przebiegu zaleca się włączenie antybiotykoterapii. Ze względu na inwazyjny charakter pobierania wydzieliny z zatoki do badania bakteriologicznego (punkcja zatoki) najczęściej stosowana jest antybiotykoterapia empiryczna. Należy pamiętać o stosowaniu antybiotyków we właściwych dawkach i przez właściwy czas, zbyt mała dawka leków prowadzi bowiem do wyselekcjonowania opornych szczepów bakterii oraz jest istotnym czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu groźnych powikłań.
lek. med. Anna Łuczyńska-Sopel otolaryngolog
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post