ForumMedyczne.edu.pl

prof. dr hab. n. med. Irena Zimmermann-Górska
Postępy w reumatologii w 2015 roku
Zespół Sjögrena
Grupa ekspertów EULAR podjęła próbę opracowania optymalnej skali do oceny aktywności zespołu Sjögrena (ZS) i monitorowania tej choroby. Porównano przydatność 2 takich skal: ESSDAI (EULAR SS Disease Activity Index) do oceny dokonywanej przez lekarza i ESSPRI (EULAR SS Patient Reported Index) do oceny przez chorego.27 Skala ESSDAI zawiera 12 domen związanych z objawami układowymi ZS (objawy ogólne, powiększenie węzłów chłonnych, obrzęk ślinianek, objawy ze strony stawów, skóry, płuc, nerek, mięśni, obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia hematologiczne i serologiczne). Każdy objaw jest ściśle scharakteryzowany i różnicowany, a jego nasilenie określono za pomocą odpowiedniej punktacji. Skala ESSPRI określa nasilenia bólu, zmęczenia, objawów suchości w jamie ustnej, suchości oczu i suchości „uogólnionej” w skali od 1 do 10 punktów, zawiera także informacje o tych objawach po 6 miesiącach. Obie te skale zostały bardzo dobrze ocenione, stwierdzono ponadto, że powinno się je stosować równocześnie, ponieważ się uzupełniają.

U około 75% chorych na pierwotny ZS obecne są autoprzeciwciała anty-SSA i anty-SSB. Same przeciwciała anty-SSB stwierdza się rzadko, natomiast występują one u 1–15% zdrowych osób.28 Autorzy uważają, że przeciwciała anty-SSB nie mają znaczenia diagnostycznego (gdy w surowicy nie ma przeciwciał anty-SSA) i powinny być usunięte z przyszłych kryteriów klasyfikacyjnych ZS.

Nową możliwość nieinwazyjnej diagnostyki ZS zaproponowali Delaleu i wsp.29 Przeprowadzili analizę białek zawartych w ślinie chorych z ZS oraz w grupach kontrolnych i stwierdzili, że ich skład (dominacja IL-4, IL-5 i klusteryny) może stanowić biomarker tej choroby.