Zespół słabościnarastającego osłabienia

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Zespół słabościnarastającego osłabienia

Post autor: admin. med. »

Zespół słabości/ kruchości (ang. frailty syndrome).

Zespół słabości to stan narastającego osłabienia i utraty sprawności fizycznej, związany z patologicznie przyspieszonymi procesami starzenia.

Zespół ten charakteryzuje się zmniejszeniem rezerw i odporności na czynniki stresogenne, co wynika ze skumulowania się obniżonej wydolności różnych systemów/układów fizjologicznych, oddziaływań na organizm samego procesu starzenia się, współistnienia wielu chorób oraz czynników środowiskowych.

U chorych z zespołem słabości ryzyko załamania homeostazy i niesprawności jest znaczne.

Chorym z tym zespołem należy poświęcić szczególną uwagę, gdyż ryzyko, niesprawności, instytucjonalizacji (w tym hospitalizacji) i zgonów jest duże a z drugiej strony wiele elementów zespołu słabości można odwrócić pod warunkiem ich właściwego zdiagnozowania.

Zespół słabości (zgodnie z koncepcją Fried) rozpoznajemy gdy współistnieją co najmniej 3 z 5 wymienionych czynników:
1. Niezamierzony spadek masy ciała (co najmniej 4,5 kg w ciągu roku),
2. Uczucie zmęczenia, wycieńczenia lub wyczerpania: „wszystko co robię robię jest wysiłkiem”,
3. Osłabienie siły mięśniowej (badane siłą uścisku dłoni),
4. Wolne tempo poruszania się (spowolnienie chodu),
5. Mała aktywność fizyczna.

Brak jest dokładnych danych epidemiologicznych dla populacji polskiej, szacuje się że zespół słabości dotyka około 6,7% populacji osób starszych, przy czym obserwuje się jego wzrastającą wraz z wiekiem częstość przekraczającą 30% wśród osób w wieku 75-80 lat i 50% wśród osób powyżej 80 roku życia.

Do objawów zespołu słabości należą:
- sarkopenia czyli utrata masy mięśniowej (obwód łydki w połowie jej wysokości <31 cm jest typowy),
- spadek masy ciała i niedożywienie,
- zmniejszenie siły mięśniowej
- zmniejszenie tolerancji wysiłku,
- spowolnienie ruchowe,
- zaburzenia równowagi,
- zmniejszona aktywność fizyczna,
- pogorszenie funkcji poznawczych,
- zwiększona wrażliwość na działanie czynników stresogennych.

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zespołu słabości zalicza się:
- zaawansowany wiek,
- zaburzenia widzenia,
- upośledzenie funkcji poznawczych,
- obniżony nastrój,
- słabość kończyn,
- zaburzenia chodu i równowagi,
- stosowanie leków uspokajających,
- współistnienie wielu chorób przewlekłych.

Należy pamiętać że zespół słabości nie jest równoznaczny z procesem starzenia się ani z niepełnosprawnością. U starszych chorych z rozpoznanym zespołem słabości częściej możemy się spodziewać:
- nietypowych objawów chorób,
- obecności wielkich problemów geriatrycznych,
- nieproporcjonalnej utraty niezależności,
- wczesnych i poważnych powikłań
- powolnego i tylko częściowego powrotu do zdrowia po uprzednim zachorowaniu.

Konsekwencją zespołu słabości jest często niesprawność fizyczna, utrata samodzielności oraz potrzeba zapewnienia choremu opieki instytucjonalnej.

Profilaktyka i postępowanie z chorymi z zespołem słabości obejmuje:
1. unikanie stosowania zbyt wielu leków (polipragmazji)
2. ocena funkcji poznawczych i nastroju chorego,
3. uruchamianie (łóżko jest złe- ang. bed is bad),
4. poprawa stanu odżywienia.
Aktywność fizyczna jest jedyną metodą zapobiegająca utracie siły mięśniowej. Podczas rehabilitacji chorego należy uwzględnić ćwiczenia oporowe, które zwiększają siłę mięśniową i wydolność fizyczną.

Cenne wskazówki dla opiekunów:
- Nawet niewielkie zmiany mogą prowadzić do znacznego usprawnienia chorego
(odpowiednio dopasowana proteza zębowa, odpowiednie obuwie, laska, chodzik, okulary, aparat słuchowy)
-Zdrowe odżywianie się oraz regularna aktywność fizyczna mogą zapobiec lub
opóźnić wystąpienie zespołu słabości, a nawet spowodować jego cofnięcie się u osób
nim dotkniętych.

dr n. med. Agnieszka Batko-Szwaczka
Oddział Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych, Pododdział Geriatryczny,
Katowice, Ochojec.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post