ForumMedyczne.edu.pl

Dieta w profilaktyce raka jelita grubego
W profilaktyce raka jelita grubego szczególną rolę przypisuje się błonnikowi. Podstawowym jego źródłem są produkty zbożowe z pełnego ziarna, rośliny strączkowe oraz warzywa i owoce.
Dieta bogatobłonnikowa dostarcza do kału znacznych ilości niestrawionych substancji, głownie włókien roślinnych, powodując zwiększenie masy stolca i przyspieszenie pasażu przez jelito. Zwiększenie masy stolca następuje na skutek wzrostu zawartości w nim wody, co z kolei przyczynia się do rozcieńczenia obecnych w kale kancerogenów, a przez przyspieszenie pasażu skraca się czas ich oddziaływania na błonę śluzową jelita. Przyspieszenie pasażu dodatkowo zwalnia procesy bakteryjnej dehydroksykacji do wtórnych kwasów tłuszczowych, które mogą być potencjalnymi kancerogenami.

Błonnik stymuluje wzrost bakterii jelitowych, odgrywających znamienną rolę w jelicie dzięki udziałowi w procesach fermentacyjnych. Jednym z produktów fermentacji bakteryjnej jest kwas masłowy. Jego rola polega na przyspieszeniu pasażu jelitowego, ale przede wszystkim na obniżeniu pH stolca. Kał staje się bardziej kwaśny, co w znaczący sposób ogranicza powstawanie wtórnych kwasów żółciowych w jelicie. Jak wykazały badania zwiększone stężenie kwasu masłowego wiązało się także z mniejszą wrażliwością nabłonka okrężnicy na przemianę nowotworową.

W profilaktyce istotna jest trwała modyfikacja diety. Krótkoterminowe jej zmiany nie mają wpływu na mikroflorę jelitową i w efekcie na obniżenie ryzyka rozwoju nowotworu w jelicie grubym. Warzywa i owoce są nie tylko bogatym źródłem włókna pokarmowego, ale dostarczają również naturalnych mikroelementów i witamin z grupy przeciwutleniaczy.

Okazało się, że niektóre z witamin i mikroelementów, jak wapń, magnez, mangan, cynk, miedź mogą redukować ryzyko wystąpienia raka jelita grubego, prawdopodobnie poprzez swoje ochronne działanie przed wolnymi rodnikami tlenowymi. Już teraz wiadomo, że suplementacja doustna wapnia zmniejsza nadmierną proliferację komórek błony śluzowej okrężnicy przez neutralizację kwasów tłuszczowych i kwasów żółciowych. Prewencyjne przyjmowanie witamin antyoksydacyjnych, np. witamin A, C i E, znamiennie zmniejszyło nawrót polipów jelita grubego u osób po zabiegu ich usunięcia (po polipektomii).
Dieta a rak jelita grubego

Światowa Organizacja Zdrowia pod wpływem badań nad zależnością między dietą, a rakiem jelita grubego, stworzyło wytyczne prewencji tego nowotworu:
1. Spożycie tłuszczów powinno być ograniczone poniżej 20% wartości energetycznej, poprzez redukcję tłuszczu zarówno zwierzęcego, jak i roślinnego
2. Zrównoważona dieta powinna zawierać 5-8 posiłków bogatych w owoce, warzywa, pełnoziarniste przetwory zbożowe oraz chleb
3. Dzienne spożycie błonnika powinno wynosić minimum 25g
4. Należy unikać spożywania nadmiernych ilości kalorii i wystrzegać się otyłości.